تغییر لباس کاروان المپیک در لحظه‌ی آخر چیز جدیدی نیست, مرداد ماه سال1395، شانزده روز قبل از شروع بازی‌های ریو 2016، رئیس وقت کمیته ملی المپیک از لباس‌های کاروان تیم ایران رونمایی کرد، طراح‌هایی شوکه کننده که در مدت کوتاهی اعتراض کاربران شبکه‌های اجتماعی را به طور گسترده در پی داشت.
این اعتراضات باعث حذف این لباس گردید، در همین گیر و دار بود که کامران بختیاری صاحب برند کمرون زیگزال نمونه‌ای از طرح‌های آماده خود را در صفحه اینستاگرام به اشتراک گذاشت و نظر کاربران را جلب کرد. همین باعث آغاز همکاری رئیس کمیته المپیک با این طراح و تغییر روند طراحی لباس کاروان شد. اما متاسفانه طرح‌های پوشیده شده در رژه المپیک با طرح اولیه تفاوت بسیار زیادی داشتند، چه از نظر رنگ، چه از نظر استفاده از خطوط برای نمایش المان‌های ایرانی اسلامی.
جالب اینجا است که در سال ۲۰۱۲ نیز یک روز قبل از اعزام کاروان، لباس ورزشکاران به یک دست لباس فرم معمولی تغییر پیدا کرد.
فراخوان اسفند 97 و امید طراحان به ارائه لباسی در شان کاروان المپیک ایران
فراخوان اسفند ماه ۹۷، این امید را در دل همه طراحان ایجاد کرد که این دوره المپیک متفاوتی حداقل در پوشش خواهد بود. در این فراخوان از کلیه طراحان مستقل و تولیدکنندگان دعوت شده بود که با توجه به شرایط اعلام شده طرح‌های خود را تا اردیبهشت ۹۸ به دبیرخانه کمیته ارسال نمایند. البته کمیته ملی المپیک طی هماهنگی با بنیاد ملی لباس که زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است تصمیم به انجام این کار گرفت.
خلاقیت، نوآوری و تناسب طرح و رنگ همچنین در نظر گرفتن ضوابط و شاخص‌های طراحی برای بانوان در این فراخوان ترکیب شده بود. نتیجه این فراخوان ارسال آثار۱۳۰ طراح به این کار گروه بود.
نتایج اولیه داوری طرح‌های ارائه شده
سرکار خانم مینو پدرام استاد دانشگاه و نایب رئیس انجمن طراحان لباس که به عنوان داور در این کار گروه حضور داشتند، در رابطه با مرحله اول داوری ابراز کردند که طرح‌های پیشنهادی خانم آنا ثانی بالاترین نمره از شرایط ذکر شده را دارا بوده است. البته یادآوری کردند که این طرح نیاز به تغییرات کوچکی داشت، اما در مورد طرح انتخاب شده نهایی که توسط مزون ایران زمین ارائه شده بود در این مرحله با رنگ مشکی حضور داشت که جزو طرح‌های انتخابی داوران نیز نبود.
به گفته خانم آزاده عسگری که به عنوان طراح مستقل فعالیت می‌کنند، از طرف بنیاد با ایشان تماس گرفته شده و از ایشان خواسته شده تا طرح‌های پیشنهادی خود را به این کارگروه ارسال نماید. پس از انتخاب طرح‌های اولیه، با ایشان در مورد تغییر برخی لباس‌ها صحبت شده و درخواست گردیده تا نمونه‌های خود را برای داوری دوم ارائه دهد (یعنی بدون حضور در مرحله‌ی اول داوری).
تاثیر فوتبال بر دنیای مد: دنیای مد و فوتبال
ورود پنج طراح به مرحله دوم داوری
۵ طراح از جمله خانم‌ها آنا ثانی، سهیلا زهدی، الناز حدیدی و برند زریر از جمله کسانی بودند که به مرحله دوم داوری راه پیدا کرده بودند. داوری نوبت دوم که با چند ماه تاخیر انجام شد تعجب برگزیدگان را بدنبال داشت، زیرا در این مرحله مزون ایران زمین و شورای عالی برندها وارد گردونه رقابت شدند.
طبق نامه‌ای که رئیس هیئت مدیره‌ی این شورا یعنی آقای مجید نامی منتشر کرده است، این شورا طبق درخواست کارگروه ساماندهی مد لباس با دبیری سرکار خانم شفاپور، اعلام داشته است که هیچ‌یک از طرح‌ها شرایط لازم برای انتخاب اولیه را احراز نکرده‌اند.
برندهایی مانند کانی راش، بادی‌اسپینر، زیبو، درسا و ناریان در یک بازه زمانی طرح‌های خود را به این کارگروه ارائه دادند و وارد مرحله دوم شدند. طبق این نامه برند تعطیلات و شورای عالی جزو طرح‌های برگزیده‌ی داوری مرحله‌ی دوم بودند. شورای عالی برندها نامه‌ای به سازمان کمیته المپیک منتشر کرد که در آن اعلام شده است طرح‌های ارسالی این شورا مورد تایید قرار نگرفته است!!
ورود گروه‌های دیگر طراحی لباس و اعمال سلیقه در لباس کاروان المپیک ایران
اینگونه به نظر می‌رسد که طرح‌های تایید شده به مرحله دوم که بسیار مطابق با سلیقه عمومی جامعه است با سلیقه دست اندرکاران هماهنگی نداشته. آنها نیز تلاش می‌کردند با ورود گروه‌های دیگر شاید بخشی از سلیقه خود را به پوشش ورزشکاران تحمیل نمایند.
اما انتخاب سه برند که به طور کلی که در پروسه داوری‌ها حضور نداشتند و یا جزو انتخاب داوران نبوده‌اند به عنوان طرح نهایی به چه دلیل می‌تواند باشد.
شورای عالی برندها در پی اعتراض به طرح‌های رونمایی شده کمیته المپیک، با انتشار طرح‌های این شورا نظر مخاطبان را به خود جلب کرد و همین باعث شد که سایر طراحانی که در مرحله دوم نیز امتیازات خوبی کسب کرده بودند طرح‌های خود را به نمایش بگذارند.
تفاوت فاحش در طرح انتخابی با طرح‌های منتشرشده، در دمده بودن آنان است. اصطلاح Old fashion کاملاً برای این نوع پوشش هماهنگ است و شاید تفاوت در ترند پوشش جوانان جامعه با نمونه مورد پسند مسئولین است.
اگر دقت کنید پوشش سر ارائه شده توسط طراحان سربند، کلاه و شال است که عملاً با توجه به دوره‌های پیشین مقنعه جزوه طرح مورد تایید سازمان کمیته ملی المپیک بوده است و طرح انتخابی به شکل مقنعه نزدیک‌تر است.
کت هرگز، مانتو بلی
طرح‌های پیشنهادی طراحان به عنوان رویه، بیشتر به شکل کت است، که این هم مورد پسند مسئولان نیست و آنها به پوشیدن مانتوهای بلند و گشاد به خصوص در اینگونه مراسم تاکید بسیار دارند. این موضوع را می‌توان از عکس‌های موجود در المپیک ریو ۲۰۱۶ و لندن ۲۰۱۲ به وضوح دید اما آیا جامعه به نسبت سال‌های گذشته تغییر نکرده است؟!
هودی هرگز
هودی یک آیتم ترندی محبوب در جوانان است و معمولاً از کلاه آن به عنوان پوشش سر نیز استفاده می‌شود که در طرح های منتشر شده طراحان و شورای عالی برندها نیز به چشم می‌آید اما این مسئله مورد پسند مسئولین نیست و آن را حجاب نمی‌داند.
سویشرت زیپ دار بلی
در طرح‌های ارائه شده بلوزهای بلند ورزشی که جلوی آن دکمه و زیپ ندارد هم دیده شد که گویی این ماهیت نیز مورد پسند مسئولین نیست. آنها ترجیح می‌دهند سویی‌شرت گشاد زیپ‌دار برتن خانم‌ها دیده شود. برند مل اند موژ که زیر نظر هلدینگ دایا فعالیت می‌کند در هیچ یک از مراحل داوری شرکت نداشته اما این برند ورزشی برای تامین لباس بخش سوم بانوان، یعنی لباس تمرین و لباس سکوی انتخاب شده است.
البته تصاویر طراحی‌های این مجموعه با آنچه که برتن ورزشکاران می‌بینیم تفاوت چشمگیری دارد و این احتمالاً به نوع پارچه و مغزی‌دوزی‌های این طرح‌ها وابسته است.
نقش پرچم کشور در طراحی لباس
گویا مسئولین تمایل دارند که تمام رنگ‌های پرچم ایران در یک لباس به طور واضح و مشخص استفاده شود. در صورتی که سایر کشورها به همان نسبتی که ما پرچم کشورمان عرق داریم آنها نیز پرچم کشورشان را دوست دارند. اما توزیع رنگ‌ها در کل مجموعه بسیار چشمگیرتر از حضور رنگ کامل پرچم در یک ست است. این در حالیست که تعداد تکه‌های لباس بانوان ایرانی ممکن است بیشتر از سایرین شرکت کنندگان باشد.
پایان همیشگی داستان لباس کاروان المپیک ایران
هرچند که بر اساس فراخوان قرار بود که سه طرح نهایی مورد رای‌گیری عموم قرار بگیرند و مردم طرح نهایی را انتخاب کنند. اما امسال نیز مانند دوره‌های قبلی، کمیته ملی المپیک با همکاری وزارت ارشاد تصمیم‌گیری کرد. بر اساس گفته سرکار خانم مینو پدرام کاروان المپیک ویترین فرهنگ ایران است و نباید به یک مرجعی که قابلیت اجرایی ندارد واگذار شود. وزارت ارشاد فقط یک نهاد نظارتی است بهتر است که این پروژه از ابتدا به انجمن طراحان لباس که یک نهاد اجرایی ست واگذار می‌شد.
با توجه به واکنش‌های تند شبکه‌های اجتماعی تصمیم بر این شد تا کاروان المپیک ایران با لباسی ورزشی در رژه شرکت کند. اما با وجود مخالفت‌های افکار عمومی در روز قبل ازافتتاحیه و رژه المپیک اعلام شد امکان تغییر و یا استفاده از لباس ورزشی برای ورزشکاران نیست و با لباس تایید شده قبلی رژه انجام شد.
با توجه به اینکه جام ارجان به عنوان نماد کاروان المپیک و رنگ فیروزه‌ای به عنوان رنگ کاروان معرفی شده بود، برند آرکیوفشن تیشرت‌هایی مزین به پرچم ایران و تصویر گرافیکی از جام ارجان طراحی و برای ورزشکاران ارسال کرده است.
آنچه که در همه این تغییر و تحولات مشخص است وجود سلیقه شخصی و نبودن قواعد مشخص است که باعث تغییر داورها و تغییر قواعد بازی شده است. عدم پایبندی به فراخوان و تفاوت بسیار بین سلیقه‌ی جامعه و سلیقه مسئولین که در نهایت نه مقبول مردم و نه مسئولین شد.
شیوه‌ای قدیمی که سالیان است تکرار می‌شود.
