برای اولینبار بعد از 30 سال در اردن یک عروسی سلطنتی برگزار شد. در این مراسم ولیعهد اردن، حسین 28 ساله و وارث ملک عبدالله دوم و ملکه رانیا با رجوا خالد بن مساعد بن سیف بن عبدالعزیز آل سیف 29 ساله و معمار که از سمت مادر به شاهزادههای آل سعود متصل است، ازدواج کرد. آخرین باری که عروسی سلطنتی در این مقیاس در اردن برگزار شد مربوط به سال 1993 بود، زمانی که عبدالله دوم، ولیعهد آن زمان با رانیا آل یاسین متولد کویت از پدر و مادری فلسطینی پیمان زناشویی بستند. این زوج سلطنتی 3 فرزند دیگر هم دارند: شاهزاده ایمان 26 ساله که در ماه مارس در یک مراسم کوچکتر با یک سرمایهدار ونزوئلایی یونانی تبار ازدواج کرد، شاهزاده سلما 22 ساله و شاهزاده هاشم 18 ساله.
اتحاد استراتژیک بالقوه بین اردن و همسایه نفت خیزش از اهمیت ویژهای برخوردار است. نتیجهی این عروسی از نظر استراتژیک اتحاد این دوکشور است که راه خوبی برای تبلیغ سلطنت آیندهی شاهزاده حسین و ملکه آینده اش به شمار میرود.
سابقهی تاریخی خانواده سلطنتی اردن
اگر بخواهیم از سابقهی تاریخی این کشور بگوییم شاید تنها بتوان در چند سطر آن را بیان کرد زیرا تا پیش از جنگ جهانی اول این قسمت از صحرای عربستان به عنوان بخشی از خاک عثمانی به شمار میرفت اما با فروپاشی عثمانی و تقسیم آن به کشورهای کوچکتر، کشور اردن هم تحت قیمومیت بریتانیا از سال 1921 آغاز به حیات کرد. خاندان سلطنتی اردن معروف به هاشمیان از همان ابتدا حکومت را در این کشور به دست گرفتند.
استقلال اردن در سال 1946 اتفاق افتاد و از آن زمان از زیر پرچم بریتانیا بیرون آمدند. خانواده هاشمیها از خاندان هاشم میآیند که از اوایل قرن دهم با اجازهی رسمی حکومت عثمانی بر صحرای عربستان حکومت میکردند. بعد از تجزیهی عثمانی، بریتانیا بخش کوچکی از صحرای عربستان را به پاس خدماتی که داشتند به این خاندان واگذار کرد و حکومت اردن شکل گرفت. خاندان هاشمی خود را منتسب به پیامبر اکرم (صل الله و علیه و آله) معرفی میکنند و مذهب آنها سنی است.
رسومات ویژه عروسی سلطنتی اردن
یک هفته قبل از مراسم عروسی، ملکه رانیا یک مراسم حنابندان برای عروس سلطنتی اردن برگزار کرد. مهمانان این مراسم از زنان خاندان هاشمی بودند. در این مراسم از مهمانان در بدو ورود با قهوهی عربی و عطر عود استقبال میشد. با ورود ملکه رانیا به همراه مادر عروس و پشت سر آنها خواهرهای داماد؛ ایمان و سلما، زنانی که با لباسهای آبی آسمانی که مدل لباسهای عربی با دامنهای بلند داشت، در دو ردیف ورودی ایستاده بودند، بر سر آنها گلبرگهای سفید ریختند و زاغروته کشیدند. از آنجایی که این مراسم بیشتر یک مراسم سنتی است، زنانی که شرکت کرده بودند از جمله شخص ملکه رانیا، دخترانش و مادر عروس، لباسهای سنتی عربی و مدلهای زیبایی از کفتان با رنگهای شاد به تن داشتند.
مراسم آوازخوانی در مراسم حنابندان
مقدمات مراسم حنابندان از دو ماه نیم قبل در تدارک بود. موسیقی این مراسم بر عهدهی یک گروه موسیقی به نام حلیم بود که با سازهای زهی خود روح شرق و سنتهای ویژهی عرب را به گوش مدعوین رساندند. دیانا کارازون و زین عوض با همراهی دو گروه فولکلور زن در این مراسم آواز خواندند. در همین مراسم یک خوانندهی زن هم اشعاری را که برای عروس سروده بود برای او خواند.
در فضایی شاد، زنان عرب ملکه رانیا و عروس تازه وارد به خانوادهی سلطنتی را در بر گرفتند و آنها را برای رقصیدن همراهی کردند.
در کنار مراسم حنابندانی که برای رجوا تدارک دیده شده بود، یک مراسم هم برای داماد برگزار شد و آن هم مراسم حمام داماد بود. در این مراسم که توسط پسرعموی داماد گرفته شده بود تعدادی از مردان خانواده هاشمی و ساز و موسیقی نیروهای مسلح اردن حضور داشتند. لباس مردان عرب در این مراسم، عبا، دیشداشه و شماغ بود.
عروس سلطنتی اردن؛ لباس حنابندان
لباسی که رجوا السیف به سفارش رانیا ملکهی اردن به تن کرده بود، لباسی بود که یک طراح عربستانی به نام حونایدا سرافی Honayda Serafi بیش از 2000 ساعت بر روی آن کار کرده بود. نمای کلی لباس سفید و طلایی بود و پارچهی اصلی آن کرپ بود. رویهی لباس الهام گرفته از نجدی معروف به ثوب السحابی (ثوب به معنی پوشاک) بود که خاستگاه آن عربستان سعودی است. لباس تلفیقی از طرح سنتی لباس زنان عرب به همراه طرح مدرن و به روزشدهی آن بود. این سبک لباس را زنان اغلب کشورهای عربی از آفریقا گرفته تا عربستان، فلسطین و اردن و دیگر کشورهای عربی به تن میکنند. طراح با خلق چنین لباسی قصد یکی کردن فرهنگ عربستان و اردن را داشت.
رویهی لباس نجدی ردایی است که از سر تا پا را در بر میگیرد اما در لباس رجوا در مدل آن تغییراتی داده شده بود. این ردا از تور بود و در قسمت پایینتر آستین و مچ دستانش را در برگرفته بود و بلندی آن تا میان ساق پا بود. سرتاسر سرپوش او را طرحهای فاخر طلادوزی پوشانده بود که با نخهای ابریشمی دوخته شده بود. اشکالی که بر روی سرپوش دوخته شده بود به شکل مثلث معکوس بود که گمان میرود نقوشی از طرحهای سنتی عربی و تاریخ تمدن اعراب است.
سرافی با در نظر گرفتن این پیوند و مراسم، پادشاهی اردن را با عربستان درهم آمیخته بود. متریالی که بر روی این لباس به کار رفته بود: سرمه، منجوق، ملیله، نخهای ابریشمی طلایی رنگ، گلهای برجسته، مرواریدهای طلایی، پولک و پارچههایی که به شکل گل درآمده بودند. به غیر از طرح گل که روی لباس دوخته شده بود، اشکالی مانند نخل و عبارتهای عربی که عشق را برای این زوج آرزو میکرد هم در قسمت های مختلف لباس دیده میشد.
شاهزادهی اردن و رجوا السیف؛ مراسم عقد و عروسی
مراسم عقد این زوج سلطنتی در روز اول ژوئن در کاخ زهران اردن در پایتخت این کشور، امان، با بیش از 140 مهمان برگزار شد. مهمانان این عروسی اعضای خانوادهی سلطنتی هاشمی، خانوادههای سلطنتی از سراسر جهان و همچنین سران کشورها بودند. این مراسم ترکیبی از یک ضیافت سلطنتی و دیپلماتیک آمیخته شده با سنت عرب و مدرنیته در غرب همچنین ترکیبی، از آداب و رسوم مسلمانان آغشته شده به رسومات مسیحیت بود.
بعد از قرار گرفتن عروس در جایگاه ویژه، خطبهی عقد توسط امام دربار هاشمی خوانده شد و عروس و داماد سورهی فاتحه را قرائت کردند. به رسم اعراب، عروس و داماد حلقههایشان را که در دست راست قرار داشت خارج کردند و در دست چپ یکدیگر نشاندند. در این زمان صدای شادی زنان برخاست که عربها به این صدا «زاغروته» میگویند. این اصطلاح در انگلیسی به ululation و در فارسی به هلهله و کل کشیدن معروف است. در واقع این صدا نفیر شادی برای آغاز زندگی جدید برای عروس و داماد است. در پایان مراسم عقد عروس و داماد گونههای یکدیگر را بوسیدند و عروس سلطنتی اردن با حکم سلطنتی شاهزاده نامیده شد.
لباسهای عروس سلطنتی اردن
لباس مراسم عقد از طراح عرب؛ الی صعب
طراحی لباس عروس سلطنتی اردن را طراح لبنانی الی صعب بر عهده گرفته بود. لباسی به سفیدی عاج که مدل تنگ آن منحنیهای اندام عروس را به خوبی در میان گرفته بود. یقهی نامتقارن لباس عروس از ترندهای سال بهار و تابستان 2023 است که در مجموعههای عروس طراحان دیگر از جمله Anne Barge، Nadia Manjarrez Bridal، Romona هم دیده میشود. تیزی یقه در بالای لباس را انحنای اندام عروس در ادامهی آن تعدیل میکرد و نمای کلی لباس را بسیار دیدنی میکرد. بر روی لباس هیچگونه طرح سنتی و یا فانتزی گلدوزی نشده بود و تنها گوشوارههای لوستر مانند U شکل عروس و تاج منحصر به فردش جلوهای خاص به استایل او داده بود.
در نظر عموم مردم، یکی از جذابیتهای استایل عروس کفشهای پاشنهدارش است اما رجوا السیف با پوشیدن کفشهای تخت بدون پاشنه این ذهنیت را بهم ریخت. او با انتخاب کفشهای تخت نشان داد که بدون کفش پاشنهدار هم میتوان استایل جذابی را ارائه داد. رجوا السیف با پوشیدن این کفشها هماهنگی قدش با داماد را به زیبایی جبران کرد و هر دو در کنار هم استایل مناسبی را ایجاد کردند.
از تزیینات خاص لباس عروس، گلهای لیزری بود که در دنبالهی لباس او، از کمر تا انتهای دامن بر روی زمین کار شده بود. تعدادی از گلهایی که بر روی لباس عروس کار شده بود به صورت نمادین در پشت توری که روی سر او نصب شده بود هم کار شده بود و جلوهی زیبایی به آن داده بود.
لباس عروس سلطنتی اردن در مراسم ضیافت بعد از عقد از دلچه اند گابانا
بعد از مراسم عقد و رسیدن عروس و داماد به قصر حسینیه در امان، عروس سلطنتی اردن لباسش را با لباس سفید دیگری که طراح آن دلچه اند گابانا و از مجموعهی آلتا مدا این برند بود عوض کرد. پارچهی لباس لایههای زیادی از تور بود که به خوبی به شکل اندام او درآمده بود و یقهی گرد داشت. بر روی لباس طراحهایی پیچ در پیچ نصب شده بود که در قسمتهایی به شکل گل درآمده بود. جنس پارچهای که روی لباس کار شده بود از ابریشم بود و زیبایی لباس را خاص کرده بود. دامن لباس فون گشاد بود که بلندی آن تا روی زمین میرسید. لباس آستین کوتاه را دستکشهای ابریشمی بلند که تا روی بازوی عروس را گرفته بود کامل میکرد. برخی انتخاب رجوا را به عنوان ملکهی آیندهی اردن جسورانه نامیدند. اکسسوری که عروس برای این استایل استفاده کرده بود همان گوشواره و تاج بود. اما او در موهایش تغییراتی داد و مدل آن را از باز که پشت سرش ریخته بود با یک شینیون ساده عوض کرد.
تاج عروس سلطنتی اردن
گمانهزنیهایی بود که عروس از تاج ملکه رانیا استفاده خواهد کرد و آن را بر سر خواهد گذاشت. اما او تاجی متفاوت را بر سر گذاشته بود که گروه طراحی fred jewerlley آن را طراحی کرده بودند. تاج عروس بر پایهی پلاتین ساخته شده بود و بر روی آن از سنگهای الماس و برلیان استفاده شده بود. نکتهی قابل توجه در مورد تاج این بود که عباراتی به زبان عربی بر روی آن نوشته شده بود. عباراتی مثل: «رجواتم من الله»، «الله اکبر» و «بهجه من الروح». اکسسوری دیگری که عروس سلطنتی اردن استفاده کرده بود یک جفت گوشواره برلیان هماهنگ با تاج روی سرش بود. قبل از مراسم عروسی شاهزاده حسین، در مراسم عروسی خواهرش ایمان، نام عروس در انتهای تاجی که بر سر گذاشته بود نوشته شده بود. شاید این هم رسمی باشد که در میان اعراب سلطنتی باب میشود.
لباس شاهزاده حسین، ملکه رانیا و مهمانان دیگر
لباس داماد یک لباس نظامی سیاه، سفید و قرمز با تزیینات طلایی بود. ملکه رانیا برای مراسم عقد لباسی سر تا پا مشکی از کلکسیون کوتور پاییز 2022 کریستین دیور انتخاب کرده بود که دور مچ آستینهایش و پشت لباس تزیینات نقرهای کار شده بود. همچنین او برای مهمانی شب لباسی از الی صعب را برگزیده بود. این لباس به رنگ نود یا خاکی رنگ بود که لبههای آن و نیم تنهاش را تزیینات طلایی رنگ پر کرده بود.
از مهمانان خاص این مراسم میتوان به پرنس و پرنسس ولز ویلیام و کیت، شیخ موزا همسر پادشاه قطر، همسر جو بایدن رئیس جمهور آمریکا، پادشاه مالزی، خوان کارلوس اول پادشاه اسپانیا و ملکه سوفیا، پادشاه و ملکه هلند نام برد که هر کدام با استایلهای ویژهی خود به این ضیافت رونق بخشیدند.
کاروان قرمز، مشایعت کنندهی عروس و داماد سلطنتی اردن به کاخ حسینیه
موتور سوارانی با موتورهای قرمز رنگ؛ اینگونه مشایعت ریشه در زمان ملک عبدالله اول، بنیانگذار اردن دارد. صفوفی از اسبهای سفید با سوارانی که ملبس به کت قرمز و شلوار آبی تیره هستند که برای رویدادهای مهم در اردن از این رژه استفاده میشود. در مراسم ازدواج شاهزاده حسین با رجوا السیف هم از این سواران استفاده شد.
بعد از مراسم عقد عروس و داماد سوار بر لندروور سفید رنگی که اهدایی ملکهی انگلستان بود در معیت کاروان قرمز به سمت کاخ حسینیه حرکت کردند.
کاروان مشایعتکننده شامل اسب سواران با کتهای قرمز، 8 عدد لندروور قرمز رنگ در حالی که ماشین سفید عروس و داماد را در احاطهی خود داشتند، زنان و مردانی با لباسهایی به رنگهای مشکی، سفید و سبز نمای کلی پرچم اردن را نشان دادند. در قسمت جلوی صفوف زنان و مردان پرچمپوش، موتورسوارانی با موتورهای قرمز و لباسهای نظامی ارتش اردن بودند. در مقابل همهی اینها نوازندگان ارتش مسلح اردن در حالی که به صورت مورب رژه میرفتند مارش نظامی و شادی مینواختند.
ورودی عروس و داماد به کاخ حسینیه با استقبال «زافه» zaffe همراه بود. زافه رسمی است در میان اعراب که با ورود عروس و داماد به مجلس آغاز میشود. در این هنگام پدر عروس به استقبال آنها میرود سپس گروه موسیقی با طبل شروع به شادی میکنند و رقصندهها به آنها خوشامد میگویند و در مقابل آنها به رقص و پایکوبی میپردازند. عروس و داماد سلطنتی اردن توسط گروه موسیقی نیروهای مسلح که سرپوشهای مخصوص اعراب به نام «شماغ» را بر سر داشتند به حیاط بیرونی هدایت شدند. عروس و داماد به سمت پدر و مادر داماد که منتظر آنها بودند رفتند تا از 1700 مهمان، از جمله سران کشورها که به این عروسی دعوت داشتند استقبال کنند. دکوراسیون کاخ حسینیه برای این روز مخصوص آراسته شده بود که شامل صنایع دستی اردن، گیاهان مخصوص کشور اردن، جزئیات مدرن تلفیق شده با هنر اسلامی بود. در ادامهی مراسم عروسی بریدن کیک بود که در میان اعراب با اهدای شمشیر به داماد انجام میشود و عروس داماد با شمشیر کیک را میبرند.
این مراسم با هر اتفاق خوشایندی که برای خاندان سلطنتی اردن به همراه داشت پایان یافت و آنها توانستند گوشهای از سنتهای عرب را با مراسم و جشنهای مختلفی که برگزار کردند به مردم جهان نشان دهند. امید است که مردم این کشور و کشورهای دیگر جهان هم خندهای از اعماق وجود داشته باشند.
منابع:
www.scmp.com
www.brides.com
www.saudimoments.com
www.hellomagazine.com