فيلمی درام_تاريخي الیزابت Elizabeth، به كارگرداني شِكهار كاپور (Shekhar Kapur) كه زندگی ملكه الیزابت اول را در سال های ١٦٠٣_١٥٥٨ ميلادی با بازی كيت بلانشيت (Cate Blanchett) در نقش الیزابت اول به تصوير كشيده است.
الكساندرا بِيِرن (Alexandre Byrne) طراح لباس انگليسی كه فعاليت‌های خود را بيشتر در زمينه‌ی پروژه‌های تاريخی متمركز كرده، چهار بار نامزدی جايزه‌ی آكادمی (Academy award) را به دست آورده و تنها يک مرتبه، آن هم برای همين فيلم، يعني عصر طلايی الیزابت، برنده‌ی جايزه‌ی اسكار بهترين طراحی لباس شده‌است.
بررسی استایل‌های خاص قرن 18 در مطلب داستان مد و لباس در قرن 18
پوشاك دوران الیزابت
پوشاك دوران الیزابت تحت تاثير پوشاک اسپانيايی قرار داشت كه دليل اين تاثيرپذيری وصلت (فيليپ دوم) از دربار اسپانيا با (ماری) خواهر ناتنی الیزابت، (معروف به ماری خونخوار) بوده است.
در آن دوران يقه‌ها از جنس تور يا كتان لطيف بود كه به اسپانيايی معروف بود و در انگلستان هم رواج داشت و به مرور حالتی چين‌دارتر و بزرگ‌تر پيدا كرد. اين يقه كه ويژه‌ی طبقه‌ی مرفه جامعه بود، پهنايی برابر با ٢٣ سانتيمتر و طولي به اندازه‌ی ١٦ تا ١٧ متر داشت و آنقدر آن را چين می‌دادند تا متناسب با گودی يقه گردد و در حاشيه‌ی چين‌ها مفتولی فلزی و نازک به نام آندر پراپر (Underproper) يا ساپورتاس (Supportasse) نصب می‌كردند كه بعدها باريكه‌ای از تور نيز به دور حاشيه‌ی يقه اضافه شد.
دوران لباس‌های پرزرق و برق و تجملی درسده 16ام
به طور كلی سده‌ی شانزدهم، دوران لباس‌های پرزرق و برق و تجملی بوده و اين فيلم هم با وجود رعايت فرم كلی لباس‌ها، از ميزان تجملات و زرق و برق آن دوران غافل مانده است، بطوریکه شاهد لباس‌های تجملاتی و استفاده از جواهرات و دكمه‌های فراوانی كه بر روی لباس‌های آن دوران استفاده میشد، نيستيم.
جالب است بدانيم كه در اين دوران هيچ كس جز افراد وابسته به دربار اجازه‌ی پوشيدن لباسی به رنگ قرمز تيره نداشت مگر در صورتی كه به عنوان زيرپوش از آن استفاده میشد. همچنين استفاده از آستين‌های مخمل، اختصاص به طبقات متوسط جامعه داشت.
بررسی طراحی لباس‌های كه در فيلم الیزابت شاهد آن هستيم
لباس‌هايی كه در فيلم شاهد آن هستيم از لحاظ فرمی تا حدودی به خوبی توانسته نشانگر لباس دوران الیزابت باشد. به اين صورت كه لباس زنان دارای بالاتنه‌ای چسبان، در جلو به شكل مثلث نوک تيز درمی‌آمد و يقه‌ی لباس به شكل چهارگوش بود و بر روی آن فرمی به حالت بادبزن يا چين‌دار قرار می‌گرفت. يقه‌های بسيار باز توسط كاترين دومديسی باب شده بود كه مورد توجه زنان انگليسی قرار گرفت، اين طرح در آغاز توسط دوشيزگان جوان به كار می‌رفت ولی بعدها ملكه نيز يقه‌ی پيراهن خود را به اين شكل درآورد.
طراحی دامن در فیلم الیزابت و سده 16ام
همانطور كه در تصاوير مشخص است پيراهن زنان دارای دامنی پف كرده، به شكل طبلی بزرگ بود كه قد آن تا زمين يا مچ پا می‌رسيد. زيردامنی آن زنگوله‌ای شكل از جنس كرباس، به نام “واردينگل” يا “فارتينگل” و بالاخره “چرخ كاترين” باب روز بود كه از استخوان نهنگ ساخته میشد. حتی گاهی دو چرخ كاترين روی زيردامنی برودری دوزی شده پوشيده میشد.
مدل ديگری از پيراهن بود كه جلوی دامن را باز می‌گذاشتند و از زير آن زيردامنی برودری دوزی شده و تزئين يافته‌ای با شرابه و قيطان ديده میشد، كه البته در پيراهن الیزابت طرح دامن زيرين همان طرح پارچه است و از شرابه و قيطان برای تزئين آن استفاده نكرده‌اند.
مطلب پیشنهادی : فیلم هایی از دنیای مد و فشن
طراحی آستین‌ها برای بازیگران فیلم
فرم آستين‌ها نيز در بالا گشاد، در مچ تنگ بود و همينطور پف‌هايی نيز در سرشانه‌ها ايجاد میشد. سرآستين آن‌ها به صورت چين‌دار يا برگردان بود، چاك‌هايی نيز روی آستين‌ها در اين دوران به كار می‌رفت كه البته در لباس‌های اين فيلم از اين چاك‌ها خبری نيست. در قرن شانزدهم دوختن انواع سنگ‌های گرانبها و مرواريد روی لباس‌ها بسيار مورد توجه بود كه باز هم می‌بينيم خيلی كم و مختصر به آن پرداخته شده است.
استفاده از كلاه گيس در فیلم الیزابت
در صحنه‌هايی از فيلم می‌بينيم كه به موی مصنوعی و كلاه گيس ملكه الیزابت به خوبی اشاره شده، اما تنها ايرادی كه در اين زمينه می‌توان گرفت اين است كه فقط برای ملكه از كلاه گيس استفاده كرده‌اند، در صورتی كه اغلب درباريان آن زمان از كلاه گيس استفاده می‌كردند و می‌توان گفت كه استفاده از كلاه گيس مزّين به انواع جواهر، پولک‌های شيشه‌ای و پَر باب روز بوده و موی بور و قرمز محبوبيت بسيار داشت و اكثر زنان درباری به تبعيت و يا جهت خوش آمدن ملكه، موی خود را به رنگ قرمز كه رنگ موی الیزابت بود در می‌آوردند.
جدای از نپرداختن به اين موضوع بايد گفت كه در اين دوران زنان به چهره‌ی خود پودر فراوان و سرخاب می‌زدند و يك گوی عطرآگين كه محفظه‌ای از طلا، نقره و يا مينای جواهرنشان بود به كمربند می‌آويختند و اغلب بادبزن يا آيينه‌ای نيز در كنار آن قرار می‌دادند. اين گوی عطرآگين پماندر (Pomander) يا قوطی عطر خشک ناميده میشد. بادبزن از پرهای زيبا و ماسک مخمل سياه، كه در خيابان يا تئاتر استفاده میشد نيز مورد توجه زنان بود.
شنل
يكي از پديده‌های قرن شانزدهمی كه به خوبی هم نشان داده شده، شنلی شبيه به صدف به نام “كنچ” بود كه چون بال، در پشت شانه‌ها قرار می‌گرفت، همچنين مفتولی فلزی در حاشيه‌اش داشت و روی آن پارچه‌ای نازك می‌كشيدند كه تا زمين می‌رسيد.
لباس مردان
لباس مردان هم شامل دابلت، جليقه‌ای كوتاه و برودری دوزی شده بود كه دور يقه و سرآستين‌های پيراهن زير، چين‌هايی ريز از جنس تور داشت و از لب آستين‌ها و گودی يقه نمايان میشد، كه البته در اينجا به صورت يقه‌ای جدا از لباس نشان داده شده است. به نظر می‌رسد كه دابلت مردان انگليسی ساده‌تر از دابلت مردان كشورهای مجاورشان بوده است.
پوشيدن ردا، بالاپوش و شنل در ميان مردان متداول بود، نوع كوتاه اسپانيايی آن كه اغلب از چرم معطر تهيه میشد، طرفداران بسيار داشت. مردان شنل خود را تنها بر روی يك شانه می‌انداختند و با بند به پهلوی ديگر خود گره می‌زدند. آستين‌های لباس آنان بلند، تا آرنج پف‌دار و بعد از آن تنگ میشد، بالای حلقه آستين بال‌هايی كوچک دوخته میشد و آستين به وسيله‌ی بند و مادگی به بدنه اتصال می‌يافت. پوشيدن چكمه‌ی ساق بلند تا زانو يا نيمه‌ی ساق پا، باب روز بود و اغلب چكمه‌ها لبه‌ی برگردان داشتند.
بررسی طراحی لباس فیلم هتل بزرگ بوداپست
شلوار مردان
شلوار مردان، شلواری ونيزی بود كه قسمت بالای آن پف داشت و در ناحيه‌ی زانو چسبان میشد و به همراه جوراب ابريشمي پوشيده میشد. نوع گشاد و خيلی پف‌دار اين شلوار “فول اسلاپ” (Fullslop) و بدون لايی و كم پف آن “اسپانيش اسلاپ” (Spanish slop) ناميده میشد. در داخل آستر شلوار هم اغلب جيب‌هايی دوخته میشد.
نكته‌ی جالب توجه ديگری كه به آن پرداخته نشده، كلاه است كه هيچ كدام از شخصيت‌های اصلی از كلاه استفاده نكرده‌اند. در دوران الیزابت، كلاه بِرِه ساتن يا مخمل رايج بوده و زن و مرد از آن استفاده می‌كردند كه در اواخر سده‌ی شانزدهم هم تاج كلاه بلندتر شد و آن را با جواهر، دسته‌ای پَر به ويژه پَر شترمرغ و همچنين جقه تزئين می‌کردند.
کفش
و در آخر موضوعی كه خيلی ساده از آن غفلت شده، كفش‌های آن دوران است، با كفه‌ای از چوب پنبه و رويه‌ای از چرم يا مخمل كه با برودری دوزی طلايی و نقره‌ای تزئين می‌يافت. گفته شده است كه الیزابت نخستين زن انگليسی بود كه جوراب پشمي می‌پوشيد. از اين دوره به بعد زنان نيز به پوشيدن جوراب‌های ابريشمی دستباف كه كناره‌شان برودری دوزی‌های طلاي و نقره‌ای داشت، روی آوردند. همچنين جوراب قرمز باب روز بود كه با كفش آبی يا قرمز پوشيده میشد.
