مد، ابزار بیان اعتراضی

اگر مد را یک گرایش در نظر گرفت با ویژگی‌های رفتاری منحصر به خود، امکان بررسی آن از ابعاد مختلف فراهم می‌شود.
یکی از این ابعاد، بعد سیاسی است. تنش‌های سیاسی و اجتماعی در سطح جهان، مد را ابزار اعتراضی خود قرار داده است.
رسوایی‌ها، اختلاف نظرها در هالیوود، کلیسای کاتولیک، Brexit، نژادپرستی، نابرابری‌های جنسیتی، تعرض و ……. از جمله مواردی هستند که اخیرا اعتراضاتی را با بیانی از مد، داشته‌اند.

این واکنش‌ها به صورت تغییری در پوشش افراد بخصوص زنان است در همین خصوص انتخاب لباس‌ها صرفا بیان‌گر سلیقه شخصی و یا سبک مورد علاقه افراد نیست بلکه پوششی برای بازی در صفحه سیاست است.
بعد سیاسی و اجتماعی یک لباس و یا پوشش از هنگام تولید و تولد آن مشخص و قابل درک است.
ارزش و فرهنگ جامعه بشری ما هم تراز با پوششی از افراد همان جامعه است به این صورت آگاهی از شخصیت، موقعیت و کاربرد لباس بیان‌گر درجه‌ای از آزادی‌ها و تاثیرات اجتماعی جامعه در افراد هست.

مد یک روش قوی و در عین حال ساده در قدرت بیان است در حالی که صنعت مد و فشن همراه با میراثی مخرب از جمله آلودگی محیط‌زیست، فاشیسم بدن و نقض حقوق بشر در زنجیره تامین در مقابل مشتری و اجتماع بزرگتر، طبیعت را با خود به همراه دارد.

این تعاریف ما را به جایی می‌رساند که می‌توان دریافت شناسایی ابعاد مختلف مد، نقش آن در هریک از این ابعاد و تاثیر خوب و بد آن در اجتماع، ادامه و حیات برندهای فعال در حوزه مد و فشن را منوط به اخلاقیت می‌کند.
به طور خلاصه ترکیب تجارت و اخلاق روند تعیین کننده موفقیت برندها در آینده خواهد بود.
در ادامه به محوریت اخلاق مداری مد تحت تاثیر بعد سیاسی آن در موارد مختلف خواهیم پرداخت.

لباس‌های بیانیه‌ای (وقتی ترندها تبدیل به بیانی در جامعه می شوند!)

یکی از بزرگ‌ترین دلایلی که مد را به ابزار اعتراضی تبدیل کرده است اظهاراتی مانند این جمله است: هرچه بیشتر دیده شوید، بیشتر شنیده می شوید.
از لحاظ تاریخی مد اعتراضی در هر برهه زمانی بیان و تو صیف منحصر به خود را دارد. مد بازتاب واضح و جذاب فرهنگ عامه و روند اجتماعی است. لباس‌های ما بیشتر از یک سپر با برش‌های خلاقانه هستند، آن‌ها نشانی از رتبه اجتماعی، وابستگی‌های سیاسی و آرمان‌ها دارند.
هر روز که تصمیم به پوشیدن لباسی می گیریم، کدام پیام و هویت را به جهانیان ارائه می دهیم؟
به طور مثال اعلام می‌شود که جهان اکنون در شرایط بحرانی است. جای تعجب نیست که مردم به سراغ ساده‌ترین روش قدرت بیان، مد می روند و بار دیگر پیام لباس های خود را بررسی می‌کنند و به دنبال انتخاب و خرید لباس‌هایی می‌روند که حاوی انتقال پیامی برای آن‌ها با توجه به شرایط جامعه داشته باشد.
به طور مثال جنبش جلیقه‌های زرد (Yellow vests movement- Mouvment des Gilets jaunes)، جنبش اعتراضی پوپولیستی و مردمی با هدف ایجاد عدالت اقتصادی است که از اکتبر ۲۰۱۸ در فرانسه شروع شده و هنوز ادامه دارد.

جنبش لباس قرمزها با کلاه‌های سفید با توجه به فیلم (The Handmaid’s Tale) به عنوانی نمادی برای دفاع از حقوق زمان در جهان انتخاب و معرفی شده است.

و یا جنبش (Repeal Jumper) که توسط Anna Cosgrave با پوشش لباس‌هایی با شعار (outerwear to give a voice to a hidden problem) برای پرداختن به مسئله سقط جنین در زنان ایرلند راه‌اندازی شد.
تمامی این مثال‌ها از جمله مواردی هستند که ترندهای مد را به بیانی برای پرداختن و اعتراض به مسائل اجتماعی تبدیل کرده‌اند.

مد اعتراضی با محوریت محیط‌زیست

همان‌طور که در مقدمه مطلب گفتیم پایداری و حیات برندها در آینده به اخلاقیات آن‌ها باز می‌گردد.
تاثیری که مد بر روی محیط‌زیست دارد جنبه‌ای است که اخلاق‌مداری مد را در این حوزه امری مهم و ضروری می‌پندارد.
Vivienne Westwood (طراح مد بریتانیایی) از جمله افرادیست که همیشه طرفدار محیط‌ ‌‌زیست و معترض به شرایط اقلیمی و آب و هوایی بوده است.
وی در یکی از فشن‌شوهای خود در سال ۲۰۱۹ کالکشن (پاییز\زمستان) همراه با مدل خود (Rose McGowan)که راه انداز جنبش #MeToo نیز هست به سخنرانی در ارتباط با مصرف‌گرایی و لباس‌هایی که توسط برخی سیاست‌مدارها پوشیده می‌شور درحالی که استاندارد و اخلاق مدار نیستند، پرداخت.
در همین خصوص او لباس‌هایی با شعار (I Heart Crap) به بازار عرضه کرده است.

مد اعتراضی در سیاست

Alexandria Ocasio-Cortez (نماینده آمریکا) با لباسی سفید به منظور ادای احترام به جنبش حق رای زنان، در 5 فوریه 2019 در واشنگتن دی سی حاضر شد.
پوشش سفید رنگ اخیر زنان حزب دموکرات در سخنرانی سال گذشته ترامپ، اظهارات قدرتمندی را با هدف پاک سازی دولت بیان کرد که وضع موجود در واشنگتن را به خطر انداخت.
سنت پوشش‌های اعتراضی موضوع جدیدی نیست ولی اخیرا به طرز چشم گیری احیا شده است.
به طور مثال می توان به جنبش اعتراضی (Time’s Up) سال ۲۰۱۸ در مراسم اسکار اشاره کرد که همگی با پوششی مشکی در مراسم فرش قرمز حضور یافتند.

مد چیزی نیست که فقط بتوان آن را در لباس دید و یا در لباس وجود داشته باشد. مد در هوا، آسمان، خیابان و در ایده ها است.

پوشش زنان تاثیرگزار در بیان اعتراضات

آنچه زنان قدرت‌مند و مشهور برای پوشیدن انتخاب می کنند، می‌تواند در بردارنده پیام های حمایتی باشد که آن‌ها سعی دارند در مراسم و موقعیت‌های مختلف آن‌ها را بیان و به اشتراک بگذارند.
به طور مثال پوشش Ruth Negga در مراسم اسکار ۲۰۱۷ با یک ربان آبی (ACLU Ribbon) که به معنای حمایت و دفاع از حقوق و آزادی فردی است توسط برخی از ستارگان مورد استفاده قرار گرفته است.

و یا پوشیدن لباس مشکی Beyonce در پنجاهمین دوره Super Bowl فوتبال آمریکا با هدف اعتراض و همراهی با جنبش Black Lives Matter که در مصاحبه خود منبع الهام این پوشش را مایکل جکسون اعلام کرده بود.

مد، هوش جمعی ذاتی را تغذیه می‌کند و در اکثر مواقع بازتاب آنچه است که زنان در زندگی خود تجربه می‌کنند.

رابطه بین مد و زندگی؛ مد چیزی نیست که فقط بتوان آن را در لباس دید و یا در لباس وجود داشته باشد. مد در هوا، آسمان، خیابان و در ایده ها است.

Coco Chanel

مد روش زندگی ما و اتفاق هایی است که می‌افتد. مطمئنا آنچه زنان برای پوشیدن انتخاب می‌کنند هرگز به معنای آشکار و پنهان مورد مطالعه قرار نگرفته است.
تمامی رویدادهای موجود در سطح جهانی که هر کدام توسط تغییر پوششی زنان در خیابان‌های شهر پدیدار می‌شود، بیان‌گر روحیه ناسازگار و اغراق‌آمیز و عصبانی در جهان است.