در طی ادوار مختلف بنا به شرایط اقتصادی، فرهنگی، سیاسی یا عوامل دیگر، یک جریان هنری شکل میگیرد و برای برهه ای از زمان هنرمندان را به تفکر و عملکرد مشابه دور هم جمع میکند.
این جنبش ها (Art Movement) بسته به دلیل و منطقه ی جغرافیاییِ پدیدار شدنشان، ممکن است در یک رشتهی هنری یا به صورت فراگیر در بخش وسیعی از دنیای هنر رسوخ کند.
جهان هنر در سده بیستم با خلاقیت و نوآوری همراه شد.
دنیای مد وفشن از این جنبش های هنری و خلاقیت بی نصیب نماند. در این مطلب برخی از این جنبش های هنری که در حیطه مد و فشن هم ظهور کرده اند را با هم بررسی میکنیم.
ارت نو (Art Nouveau)
جنبش آرت نوو، یک جریان بینالمللی بود که در اکثر نقاط غرب اروپا و نیز ایالات متحده، طی سالهای 1890 تا جنگ جهانی اول ظهور یافت و فراگیر شد. به عنوان یک واکنش در برابر هنر آکادمیک در قرن نوزدهم، آرت نوو از فرمها و ساختارهای طبیعی، بهویژه از خطوط منحنی و متقارن مواج گلها و گیاهان متأثر بود.
این سبک که در آغاز، جنبهی تزئینی داشت بیشترین جلوه و نمود خود را در معماری، هنرهای کاربردی و تصویرگری یافت.
این جنبش در طراحی لباس یک آنتی تزی بود بر علیه لباس های دوره ی ویکتوریا که بسیار تنگ و پر از فنر بودند.
در این دوره فعالیت اجتماعی زنان برای داشتن حقوق برابر با مردان باعث شد الگوی لباس های آنها در سایه مدرن سازی جنبش هنر نو، به نسبت قبل، بسیار آزاد و رها تر باشد.
در سال 1998 کالکشن کوتور بهارهی دیور (Dior) به طراحی جان گالیانو (john galliano) متاثر از همین سبک است.
ارت دکو (Art Deco)
هنر تزیینی یا آرت دکو یک جنبش هنری در معماری، هنرهای تجسمی و طراحی است.
واژه آرت دکو کوتاه شدهی عبارت “آرتس دکوراتیفس Arts Décoratifs” برگرفته از «نمایشگاه بینالمللی هنرهای تزئینی و صنعتی و مدرن» است که در سال ۱۹۲۵ در پاریس برگزار شد.
این سبک خیلی غنی و پرکار است و در نتیجهی عکس العمل به کمبودهای بعد از جنگ جهانی اول به وجود آمدهاست.
در آرت دکو از فرمهای زیگزاگ، پلهای، دایره آفتاب sunburst motif قوسهای بلند، زیاد استفاده میشود.
با وجود اینکه طراحی لباس در این سبک برگرفته از لباس های روم و یونان باستان است ولی تاثیر کوکو شنل بر این سبک را نمی توان نادیده گرفت.
لباس ها کاملا ازاد و گشاد است؛ که بوسیلهی موتیف های مختص این سبک با منجق و پولک پر زرق وبرق جلوه گر می شوند.
از کالکشن های شاخص که از این سبک الهام گرفته است میتوان به کالکشن ۲۰۱۲ گوچی (Gucci) اشاره کرد.
کوبیسم (Cubism)
کوبیسم یا حجم گرایی در فاصله سالهای ۱۹۰۷ تا ۱۹۰۸ به عنوان سبکی آوانگارد در نقاشی و تا حد محدودتری درمجسمه سازی ظهور کرد، که از نقاط عطف هنر غرب به شمار میآید.
کوبیسم انقلابی ترین و نافذترین جنبش هنری قرن بیستم است. واژه کوبیسم از ریشه cube به معنای مکعب اخذ شده است.
در سبک کوبیسم تلاش میشود که کلیت یک پدیده (وجوه مختلف یک شی) ، در آن واحد در یک سطح دو بعدی عرضه شود.
هنرمندانی که در عرصه لباس از این جنبش بهره بردند بیشتر با کنار هم قرار دادن تکه پارچه ها، با بافت های متفاوت و روی هم گذاشتن آنها، به نوعی تکنیک کلاژ و مونتاژ را در کوبیسم ترکیبی، تداعی کنند. هنرمندان بسیاری از این سبک در آثارشان، الهام گرفته اند مثل کالکشن بهارهی 2016 ویکتور اند رولف (Viktor&Rolf)
سورئالیسم (Surrealism)
ﺟﻧﺑﺵ فرا واقع گرایی یا سوررئالیسم ﺑﺎ ﻧﻅﺭﻳﻪ ﺁﻧﺩﺭﻩ ﺑﺭﺗﻭﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1924 ﻋﻧﻭﺍﻥ ﺷﺩ ﻭﻟﯽ ﻋﻣﻼ ﺩﺭ ﺩﻫﻪ 30 ﺩﺭ ﺁﺛﺎﺭ ﻫﻧﺭی ﺩﻳﺩﻩ ﻣﻳﺷوﺩ.
ﻫﺩﻑ ﺍﻳﻥ ﺟﻧﺑﺵ ﺧﻠﻕ ﺁﺛﺎﺭ ﻫﻧﺭی ﺑﺭ ﺍﺳﺎﺱ ﺿﻣﻳﺭ ﻧﺎﺧﻭﺩﺁﮔﺎﻩ ﻭ ﻓﺿﺎی ﻭﻫﻡ ﺁﻟﻭﺩ ﺑﻭﺩ. هنرمندان سورئالیست از ضمیر ناخودآگاه به مثابه ابزاری برای گشودن تخیل قفل شده بشر استفاده کردند.
ﺍﻳﻥ ﺟﻧﺑﺵ ﺗﻭﺳﻁ ﻁﺭﺍﺣﺎﻥ ﻟﺑﺎﺱ، همچون السا اسکیاپارلی (Elsa Schiaparelli)، طراح ایتالیایی ﺑﻪ ﺩﻧﻳﺎی ﻣﺩ ﻫﻡ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺩ.
همکاری سالوادور دالی (Salvador Dali) با السا همکاری بی بدیلی در این زمینه بود؛ که حاصلش، پدیدآورندهی قطعاتی به یادماندنی است، مانند کلاهی که به شکل یک کفش در سال 1937 نمایش داد شد و یا لباسی از جنس ابریشم که طرح بزرگ خرچنگ بر روی ان خودنمایی میکرد.
پاپ ارت (Pop art)
پاپ آرت یکی از جنبش های اصلی قرن بیستم بود که در سال های دهه شصت در انگلستان و آمریکا به وجود آمد.
دستمایهی اصلی هنرمندان این سبک، فرهنگ مردمی، تولیدات انبوه، تبلیغات محیطی یا تلویزیونی، بسته بندی ها و در کل هر آنچه مردم بیشتر می دیدند؛ از چیدمان ۱۰۰ قوطی کنسرو سوپ گرفته تا سریوگرافی پرتره مونالیزا. این سبک را می توان یک سبک روشنفکرانه با نگاهی انتقادی به مصرف گرایی به خصوص در آمریکا دانست.
هنر پاپ آرت به سرعت جای خودش را در دنیای مد و فشن باز کرد. ارتباط نزدیک طراحان مد با اندی وارهول (Andy Warhol) سبب شد که تاثیر زیادی از تصویرسازی های او بگیرند.
طراحانی همچون ورساچه، دیور و ایو سن لوران در برخی از کالکشن های خود متاثر از این سبک بودند.
دیگر هنرمندی که از این سبک بهره برد میتوان به جرمی اسکات (Jeremy Scott) اشاره کرد که در طراحی کالکشن 2014 خودش در برند موسکینو (Moschino) مدل هایش را با پوششی از سبک پاپ ارت بر روی ران وی آورد.
اپ ارت (Op art)
اپ آرت Optical Art یا هنر دیداری جنبش هنری است که در دهه ۶۰ پا به دنیا نهاد و در سال ۱۹۶۴ در مجله تایمز نام گرفت.
هنرمندان این سبک مجموعهای از خطها، شکلهای خُرد و سطحهای رنگی درخشان را متقارن و متمرکز به نظم در میآورند که لرزنده، پیشآینده و پس رونده جلوه کنند. در اُپ آرت، تحریک شبکیه چشم، مهمترین وسیله و معمولاً تنها وسیله ی ارتباط است و هدف از آن، ایجاد واکنشهای بصری فیزیولوژیک در تماشاگر است.
این جنبش نیز مانند جنبش های قبلی راهی برای ورودش به دنیا مد و فشن باز کرد. از اپ آرت برای خوش پوش شدن بیشتر میتوان بهره برد و کمک گرفت چرا که وهم و خطای دید قابل توجهی ایجاد میکند که میتوان کوتاهی، چاقی، بلندی و یا لاغری را تشدید کرد و یا کاست.
اوسی کلارک (Ossie Clark) طراح مُد از پیشگامان هنر اپ آرت بروی فشن است. در سال ۲۰۱۳ مارک جیکوبز (Marc Jacobs) کالکشن زیبایی را متاثر از هنر اپ آرت ایده گرفت که بسیار دیدنی است.
باهاوس (Bauhaus)
«باهاوس» نام یک مدرسه ی معماری و هنرهای کاربردی در آلمان است که از سال 1919 نقش مهمی در جنبش مدرنیسم ایفا کرد.
آموزههای باهاوس به عنوان یکی از نمادهای دوران مدرن شناخته میشود و در نهایت، این آموزهها، شکل یک جنبش هنری را به خود گرفت که از جریانات مهم و تأثیرگذار قرن بیستم محسوب میشود. یکی از اهداف اصلی باهاوس این بود که هنر، صنایع دستی و تکنولوژی را متحد کند.
استفاده از اشکال گرافیکی، متریال مختلف و رنگ فقط برخی از عناصر الهام گرفته از باهاوس در طراحی لباس است. این استایل قبلا در دنیای مد در کالکشن ایو سن لوران (Yves Saint Laurent) تحت عنوان موندریان (Mondrian) به نمایش گذاشته شده بود. مری کاترانتزا (Mary Katrantzou ) طراح لباس یونانی در کالکشن پاییز/زمستان 2018 به زیبایی از این سبک بهره برده است.
یک پاسخ
بسیار عالی و کاربردی. ممنون.