هفته مد (Fashion Week) یک رویداد مهم در صنعت فشن است و زمانیست که با برگزاری فشنشوها و حضور افرادی چون عکاسان، خبرنگاران، استایلیست‌ها و البته سلبریتی‌ها، دنیای مد به اوج درخشش خود می‌رسد.
آیا تا به حال این سوال در ذهنتان شکل گرفته است که هفته مد دقیقا چیست و چه زمانی از سال برگزار می‌شود؟ اولین هفته مد کی و کجا برگزار شد؟
اگر این سوالات یا هر سوال دیگری درباره‌ی فشن ویک برایتان پیش آمده است؛ این مطلب برای شماست! چرا که در این مطلب قصد داریم تا به تمام سوالات متداول درباره هفته‌های مد پاسخ دهیم.
پس با مجله‌ی کمد سارک همراه باشید.
هفته مد یا فشن ویک چیست؟
هفته مد یک رویداد مهم در صنعت فشن است که تقریبا یک هفته به طول می‌انجامد و طی آن طراحان، برندها و خانه‌های مد آخرین مجموعه‌های خود را در نمایش‌های مد (Fashion Show) به خریداران و رسانه‌ها ارائه می‌دهند. هفته‌های مد در آینده‌ی صنعت فشن و ترندهای بعدی بسیار تأثیرگذار هستند و عکاسان، خبرنگاران، استایلیست‌ها و سلبریتی‌ها از سراسر دنیا برای حضور در هفته‌های مد و تماشای فشنشوها از نزدیک گرد هم می‌آیند.
مهم‌ترین هفته‌های مد در چهار پایتخت فشن جهان یعنی نیویورک، لندن، میلان و پاریس هستند که بیشترین توجه را به خود جلب می‌کنند و با اصلاح Big Four هم شناخته می‌شوند:
• هفته مد نیویورک (NYFW)
• هفته مد لندن (LFW)
• هفته مد میلان (MFW)
• هفته مد پاریس (PFW)
به غیر از این چهار هفته مد، هفته‌های مد دیگری نیز در شهرهای مختلف برگزار می‌شوند که از میان آن‌ها می‌توان به هفته مد برلین، مادرید، شانگهای، توکیو، سئول، بارسلونا، کپنهاگ، آمستردام، بیروت و دبی اشاره کرد.
به طور کلی می‌توان هفته‌های مد در این چهار شهر را به سه دسته تقسیم کرد که به ترتیب برگزاری نام برده شده‌اند:
- هفته مد مردانه که شامل کالکشن‌های Ready-to-wear مردانه می‌شود و به ترتیب در میلان و پاریس برگزار می‌شوند. (مجموعه‌های Ready-to-wear یا آماده‌ی پوشیدن که به اختصار RTW هم نامیده می‌شوند، کالکشن‌هایی هستند که حدود چهار تا شش ماه پس از نمایش در فروشگاه‌ها قابل خرید هستند.)
- هفته مد اوت‌کوتور (Haute Couture) که فقط در پاریس برگزار می‌شود.
- هفته مد زنانه که مجموعه‌های RTW زنانه یا ترکیبی ( زنانه و مردانه) را شامل شده و به ترتیب در نیویورک، لندن، میلان و پاریس برگزار می‌شود. این مورد معمولا از پر سر و صداترین و مهم‌ترین هفته‌های مد است.
هفته‌های نام برده شده به طول کلی دو بار در سال به عنوان هفته‌های مد بهار/تابستان و پاییز/زمستان برگزار می‌شوند.
در سال‌های اخیر فشن‌شوهای بین فصلی هم در میان فشن ویک‌های پاییز/زمستان و بهار/تابستان برگزار شده‌اند. این مجموعه‌ها معمولا تجاری‌تر از کالکشن‌های فصل اصلی هستند؛ به کوتاه شدن انتظار مشتری برای لباس‌های فصل جدید کمک می‌کنند و فروش برند را بالا می‌برند. این کالکشن‌های بین فصلی به نام مجموعه‌ی ریزورت، کروز یا پیش از بهار (Resort, Cruise, Pre-Spring)، قبل از هفته مد بهار/تابستان و مجموعه‌ی پیش از پاییز (Pre-Fall) قبل از هفته مد پاییز/زمستان برگزار می‌شوند. هیچ برنامه‌ی ثابتی برای این نمایش‌ها در پایتخت‌های مد وجود ندارد؛ اما معمولا سه ماه پس از فشن‌شوهای فصل اصلی اتفاق می‌افتند.
برای کامل کردن این لیست باید به هفته‌های مد دیگری هم اشاره کنیم که بر یک دسته‌بندی خاص تمرکز دارند؛ مانند هفته مد لباس عروس نیویورک که با هفته مد نیویورک متفاوت است؛ هفته‌ی شنای میامی که فشن‌شوی لباس شنا و مایو در آن ارائه می‌شوند و هفته مد اسلامی جاکارتا که با تمرکز بر مد اسلامی برگزار می‌شود .
هدف از برگزاری هفته مد چیست؟
هدف از برگزاری هفته‌های مد، تبلیغ جدیدترین کالکشن‌ها، افزایش فروش و تعیین ترندهای فصل آینده در دنیای مد است.
هم‌چنین کالکشن برندهای نوپا از طریق این فشن ویک‌ها دیده و طراحان جدید و بااستعداد کشف می‌شوند.
آیا در هر هفته مد لباس های همان فصل ارائه می‌شوند؟
خیر. هفته‌های مد همیشه یک فصل جلوتر هستند و در هر فشن ویک، لباس‌های فصل آینده ارائه می‌شوند. در واقع هفته‌های مد چندین ماه قبل از فصل خود برگزار می‌شوند تا به خریداران فرصتی برای انتخاب، خرید و تحویل کالاها به مغازه‌های خود بدهند. علاوه بر این، با این روش به مطبوعات فرصتی برای بررسی طرح‌های فصل بعد، ارزیابی تمایلات عمومی و تعیین ترندهای آینده داده می‌شود. طراحان در ماه‌های فوریه و مارس، مجموعه‌های پاییز و زمستان خود و در ماه‌های سپتامبر و اکتبر، مجموعه‌های بهار و تابستان خود را به نمایش می‌گذارند.
در چند سال گذشته، این ریتم با جنبش “اکنون ببین، اکنون بخر” (See now, Buy now) متحول شده است. این‌گونه کالکشن‌ها دقیقا پس از اتمام فشن‌شو در دسترس و قابل خرید هستند. این جنبش در پاسخ به خرده‌فروشان “مد سریع” (Fast Fashion) ایجاد شد که پس از نمایش‌های مد طرح‌ها را کپی کرده و سریع‌تر از خود برند برای فروش آماده می‌کنند.
هفته های مد چگونه شکل گرفتند؟
اولین جرقه‌های شکل‌گیری هفته‌های مد به سال‌ها پیش در پاریس باز می‌گردد. زمانی که در حدود سال 1850 مد اوت‌کوتور در پاریس متولد شد. چارلز فردریک ورث که به عنوان پدر مد اوت کوتور شناخته می‌شود، برای اولین بار مشتریان را به آتلیه خود دعوت می‌کرد و با هدف توسعه‌ی فروش، نمایشی از کالکشن جدید خود برپا می‌کرد. بنابراین ورث این ایده را خلق کرد که سالی دو بار و در زمانی مشخص، چنین نمایش‌هایی برگزار شوند تا تمام مشتریان و علاقه‌مندان بتوانند در یک زمان و مکان واحد حاضر شوند و جدیدترین کالکشن را مشاهده و خریداری کنند.
در اوایل دهه‌ی 1900، نمایش‌های مد در پاریس، رویدادهایی بسیار کوچک بودند که به طور خصوصی و با حضور افرادی محدود برگزار می‌شدند. این فشنشوها با آن‌چه امروز می‌شناسیم متفاوت بودند و معمولا عکس‌برداری و حضور عکاسان در آن‌ها ممنوع بود؛ چرا که طراحان ترس زیادی از کپی شدن طرح‌هایشان داشتند.
تاریخچه هفته مد نیویورک
در سال 1903، سنت پاریسی‌ها برای نشان دادن آخرین مجموعه به مشتریان، به نیویورک رسید و اولین نمایش مد در ایالات متحده توسط فروشگاهی به نام Ehrich Brothers برگزار شد. این حرکت یک موفقیت بزرگ بود، و تا سال 1910 بسیاری از فروشگاه‌های بزرگ و طراحان در سراسر ایالات متحده اولین فشن‌شوهای خود را برگزار کرده بودند و در دهه‌ی 1920، نمایش مد تبدیل به راهی شناخته شده و مقبول برای تبلیغ یک مجموعه شده بود.
تا دهه‌ی 1940، هم‌چنان پاریس مرکز اصلی مد بود. طراحان، خبرنگاران و خریداران آمریکایی برای الهام گرفتن و پیگیری آخرین ترندها به پاریس سفر می‌کردند؛ اما فرا رسیدن جنگ جهانی دوم و اشغال نازی‌ها، سفر این افراد به پاریس را غیرممکن کرد.
النور لمبرت (Eleanor Lambert) این اتفاق را فرصتی منحصر به فرد برای منحرف کردن توجه از پاریس و انتقال آن به هفته مد در نیویورک در نظر گرفت. بنابراین در سال 1943، او اولین “هفته‌ی مطبوعات” (press week) را راه‌اندازی کرد که در هتل پلازا برگزار شد. لمبرت با پرداخت دستمزد از حضور خبرنگارانی از نیویورک و سایر شهرهای دنیا اطمینان حاصل کرد و در نهایت این رویداد به موفقیتی چشمگیر دست یافت. این هفته مد باعث معرفی طراحان آمریکایی جوان به صنعت مد شد و در مجلاتی از جمله ووگ و هارپرزبازار منتشر شد.
بنابراین در سال 1943 اولین هفته مد به شکلی که امروزه می شناسیم؛ برگزار شد.
اولین تقویم مد: روث فینلی (دستیار روابط عمومی لامبرت) تقویم مد را راه‌اندازی کرد. این تقویم یک راهنمای جامع برای رویدادهای هفته مد بود که تضمین می‌کرد فشنشوها از نظر زمان نمایش با هم تداخل ندارند. فینلی زمانی به فکر تنظیم یک تقویم برای فشن ویک افتاد که دو نویسنده‌ی مد را در حال بحث درباره‌ی دو فشن‌شو که هم‌زمان برگزار می‌شدند؛ دید. فینلی از این فرصت برای سازماندهی رویدادهای مد استفاده کرد و کتاب‌های صورتی کوچکی را با نام تقویم مد منتشر کرد.
این تقویم تبدیل به الگویی برای نحوه‌ی زمان‌بندی و برگزاری هفته‌های مد امروزی شدند.
در دهه‌ی 1960، فشن‌شوهای آمریکا بزرگ‌تر و مجلل‌تر از قبل برگزار می‌شدند و به مرور شکل نمایش‌های مد امروزی را به خود می‌گرفتند. این فشنشوها در همان زمان از سال برگزار می‌شدند؛ اما نه در یک مکان! این امر باعث ناامیدی بسیاری از خریداران و سردبیرانی شد که برای حضور در این رویدادها باید از یک نقطه‌ی شهر به نقطه‌ی دیگری می‌رفتند. بنابراین با توجه به این مشکل، فرن مالیس که مدیر اجرایی شورای طراحان مد آمریکا بود، در سال 1993 تصمیم گرفت نمایش‌های مد را به مرکزیت پارک برایانت برگزار کند.
جابجایی به پارک برایانت، فرصت‌هایی برای حمایت مالی از سوی شرکت‌های مختلف را ایجاد کرد. این رویداد که سالی دو بار برگزار می‌شد، در اواخر دهه‌ی 1990 به هفته مد مرسدس بنز تغییر نام داد.
هفته مد نیویورک تا سال 1958 که هفته مد میلان تأسیس شد، تنها فشن ویک در دنیا باقی ماند.
تاریخچه هفته مد میلان
پیش از آن که میلان به عنوان یکی از چهار پایتخت مد جهان انتخاب شود و میزبان هفته مد باشد، فلورانس مرکز برگزاری نمایش‌های مد ایتالیا بود. در سال 1951 یک اشراف‌زاده‌ی ایتالیایی شروع به برگزاری نمایش‌های مد در فلورانس کرد. در این رویداد، ایتالیا برای اولین بار خریدارانی از آمریکا جذب کرد و عکاسان و خبرنگاران از سراسر جهان در این فشن‌شو حضور پیدا کردند. این رویداد به چنان موفقیت و شهرتی دست پیدا کرد که خیابان‌های فلورانس با مشکل جدی ترافیک مواجه شدند. بنابراین به دلیل حجم زیاد افرادی که از سراسر دنیا برای این رویداد به فلورانس آمده بودند، تصمیم گرفته شد تا از آن پس این‌گونه مراسم‌ها در میلان برگزار شوند. به این ترتیب هفته مد میلان توسط تالار ملی فشن ایتالیایی در سال 1958 شکل گرفت.
با شروع دهه‌های 1970 و 1980، آثار برخی طراحان مستقر در میلان از جمله جورجیو آرمانی و جیانی ورساچه بسیار محبوب شدند و به تثبیت موقعیت میلان به عنوان یکی از پایتخت‌های مد و لباس کمک کردند.
تاریخچه هفته مد پاریس
اگرچه هفته‌های مد به طور رسمی در پاریس آغاز نشدند، اما به نظر می‌رسد که این شهر ایده‌ی هفته‌های مد را از طریق «رژه‌های مد» خلق کرده باشد؛ اما رژه‌ی مد به چه معنا بود؟ در رژه‌ی مد صاحبان مغازه‌ها زنان را استخدام می‌کردند تا طرح‌هایشان را برای جذب مشتری در فضاهای عمومی بپوشند.
اولین هفته مد پاریس به شکل امروزی، توسط فدراسیون مد فرانسه (Fédération Française de la Couture) در سال 1973 برگزار شد و توسط بنیان‌گذار هفته مد نیویورک، النور لمبرت نظارت می‌شد.
نبرد ورسای: اولین هفته مد پاریس با رویدادی به نام نبرد ورسای در 28 نوامبر 1973، افتتاح شد. دلیل انتخاب نام نبرد ورسای آن است که در این رویداد که در کاخ ورسای برگزار شد، مد پاریس در مقابل مد نیویورک قرار گرفت.
نمایش مد با نام جالب “نبرد ورسای” در واقع با هدف جمع آوری کمک مالی برای بازسازی کاخ ورسای برگزار شد که هزینه‌ی آن حدود 60 میلیون دلار برآورد شده بود . این رویداد افسانه‌ای با حضور 700 مهمان از جمله پرنسس گریس، ژاکلین دِ ریبس، گلوریا گینس، اندی وارهول و لیزا مینلی برگزار شد. در این رویداد هر طراح باید هشت طرح به نمایش می‌گذاشت. ایو سن لوران، امانوئل اونگارو، کریستین دیور، پیر کاردین و هوبر دِ ژیوانشی به عنوان نماینده‌ی فرانسه در مقابل آن کلاین، هُلستِن، اسکار دِ لا رنتا، بیل بلاس و استیفن باروز از آمریکا قرار گرفتند. در نهایت آمریکا با ارائه‌ی آوانگاردترین مجموعه‌ها بر پاریس پیروز شد.
تاریخچه هفته مد لندن
اولین هفته مد رسمی لندن توسط شورای مد بریتانیا در سال 1983 سازماندهی شد. این نمایش در یک پارکینگ در غرب لندن برگزار شد. بتی جکسون، دیوید فیلدن و جان گالیانو برخی از طراحان جوانی بودند که در آن شروع به کار کردند.
این رویداد به قدری موفقیت‌آمیز بود که دولت بریتانیا رسما اعلام کرد که بودجه‌ای برای ادامه‌ی آن فراهم می‌کند. حتی خانواده‌ی سلطنتی نیز به این نمایش‌های مد علاقه نشان دادند. به عنوان مثال، پرنسس دایانا در سال 1985 از برخی طراحان در خانه لنکستر پذیرایی کرد. در سال 1986 هم در کمال تعجب حاضران، مارگارت تاچر در این رویداد شرکت کرد و با وجود این‌که فردی پرمشغله بود، تمام هفته در آن‌جا ماند.
اما علی‌رغم شروعی موفقیت آمیز، دهه‌ی 1990 دوره‌ی سختی برای هفته مد لندن بود. افراط در دهه‌ی 80 جای خود را به رکود در دهه‌ی 90 داد. با کاهش بودجه و اشتیاق، تا سال 1992، هفته مد لندن به تعداد اندکی از طراحان محدود شد.
در سال 1993 برای اولین بار الکساندر مک‌کوئین و پس از آن استلا مک‌کارتنی در سال 1995 در هفته مد لندن حضور پیدا کردند.
ارتباط فشن ویک و فشن شو چیست؟
اکنون دریافتیم فشن ویک‌ها رویدادهایی در دنیای مد هستند که طی آن برندها با برگزاری فشن‌شو، کالکشن‌های جدید خود را به نمایش می‌گذارند. با توجه به این‌که فشن شو یا نمایش مد به طور معمول رویدادی است که در آن مدل‌ها با پوشیدن لباس‌های مجموعه‌ی جدید روی سکوی ران‌وی، کت واک می‌کنند؛ نگاهی دقیق‌تر خواهیم داشت به آن‌چه در این نمایش‌های مد در طول فشن ویک اتفاق می‌افتد.
هر برند فشن شو خود را در کدام هفته مد برگزار می‌کند؟
شاید این سوال در ذهن شما ایجاد شود که برندها بر چه اساسی فشن‌شو خود را در یکی از این هفته‌های مد برگزار می‌کنند؟ آیا برندها در این باره حق انتخاب دارند؟
در واقع هیچ قانون محکم و واضحی برای این مسئله وجود ندارد؛ این موضوع بیشتربه این بستگی دارد که پایه و اساس یک برند در کدام شهر و کشور است. به طور کلی اکثر برندها فشن‌شو خود را در هفته مد کشور زادگاهشان برگزار می‌کنند. بنابراین اکثر برندهای آمریکایی در هفته مد نیویورک، ، اکثر برندهای انگلیسی در هفته مد لندن، اکثر برندهای ایتالیایی در هفته مد میلان و اکثر برندهای فرانسوی در هفته مد پاریس کالکشن خود را ارائه می‌دهند. این راهی برای حمایت از اقتصاد ملی، طراحان و خرده‌فروشان کشور نیز هست. به علاوه، اکثر این طراحان عضو شورای ملی مد کشور خود نیز هستند؛ بنابراین منطقی است که فشن‌شو را در کشور خود برگزار کنند.
البته این یک قاعده‌ی کلی است و گاهی نیز برندها بر اساس استراتژی‌های خاص خود از این قاعده پیروی نمی‌کنند؛ به عنوان مثال، امروزه بسیاری از طراحان ژاپنی مجموعه‌ی خود را در فشن ویک‌های میلان و پاریس ارائه می دهند.
هر فشن شو در چه مکانی برگزار می‌شود؟
فشنشوها با توجه به منبع الهام کالکشن، استراتژی برند و انتخاب طراح می‌توانند در مکان‌های مختلفی چون هتل، موزه، مکان‌های تاریخی یا طبیعت و فضای باز برگزار شوند؛ اما نمی‌توانند در شهر دیگری به جز شهر محل برگزاری فشن ویک باشند.
امروزه طراحان مکان برگزاری فشن‌شو را با دقت و خلاقیت بیشتری انتخاب می‌کنند تا تأثیر عمیق‌تری بر مخاطبان بگذارند.
مدت زمان هر فشن شو چقدر است؟
مدت زمان هر نمایش مد از آن‌چه که فکر می‌کنید کوتاه تر است. یک ران‌وی چیزی حدود 7 تا 20 دقیقه (میانگین 10 دقیقه) طول می‌کشد. این زمان به تعداد لوک‌ها و سرعت کتواک بستگی دارد. در اکثر مواقع، نمایش‌های مد سر ساعت شروع نمی‌شوند و معمولا 20 تا 40 دقیقه حضار را منتظر نگه می‌دارند.
هر فشن شو از چند لوک تشکیل شده است؟
برای تعداد لوک‌ها محدودیتی وجود ندارد. اما به طور کلی هر ران‌وی RTW حداقل از 20 لوک تشکیل شده است. اگر کالکشن هم لباس زنانه و هم لباس مردانه را شامل شود، این تعداد می‌تواند تا 100 لوک افزایش یابد.
چه کسانی به فشن شو می روند؟
معمولا امکان خرید بلیط و حضور در فشنشوها برای افراد معمولی وجود ندارد و همه‌ی شرکت‌کنندگان با دعوت‌نامه‌های ویژه‌ای که طراحان برای مشتریان، خریداران، روزنامه‌نگاران، بلاگرها، اینفلوئنسرها، سلبریتی‌ها، دیگر طراحان، شرکا و دوستان خود ارسال می کنند، در مراسم حاضر می‌شوند. به همین دلیل است که در این نمایش‌های مد همیشه شاهد حضور تعدادی از افراد مشهور هستیم که برای حمایت از دوست طراح خود یا به احتمال زیاد برای تبلیغ برند حاضر شده‌اند.
چگونه می توان فشن شوها را تماشا کرد؟
خبر خوب این است که اگر به نمایش‌های مد دعوت نشده باشید هم می‌توانید آن‌ها را به صورت آنلاین از وب‌سایت برند تماشا کنید. هم‌چنین در اکثر موارد می‌توانید از طریق رسانه‌هایی چون صفحه‌ی اینستاگرام و یوتیوب برند هم فشن‌شو را به صورت زنده ببینید.
هزینه برگزاری فشن شو چقدر است؟
هزینه برگزاری این نمایش‌های مد بسیار زیاد است و به میلیون‌ها دلار می‌رسد. از جمله هزینه‌هایی که برای برگزاری یک نمایش مد باید پرداخته شود، می‌توان به دستمزد مدل‌ها، هزینه‌ی نورپردازی، طراحی صحنه و… اشاره کرد. در بسیاری از موارد این هزینه‌ها توسط اسپانسر پرداخت می‌شوند.
آیا در هفته مد همه برندها کالکشن جدید خود را در قالب ران وی ارائه می‌دهند؟
معمول‌ترین شیوه‌ی ارائه‌ی کالکشن‌ها ران‌وی است؛ اما تنها راه نیست. برخی از طراحان، نمایش‌های مد خود را در صورتی برگزار می‌کنند که مدل‌ها با یک فیگور خاص می‌ایستند و حضار می‌توانند از نزدیک کالکشن جدید را ببینند. برخی از طراحان از برگزاری فشن شو به طور کلی منصرف می شوند و خبرنگاران را دعوت می کنند تا به جای آن از نمایشگاه آن‌ها دیدن کرده و لباس‌های فصل بعد را مشاهده کنند. در برخی موارد هم ممکن است یک فشن‌شو بدون انجام کتواک برگزار شود.
پس از اتمام نمایش مد چه اتفاقی می‌افتد؟
معمولا پس از فشنشوها یک مهمانی برگزار می‌شود که فرصتی است تا طراحان با مشتریان، شرکا و دوستان خود در یک محیط غیررسمی ارتباط برقرار کنند. با این حال، هرکسی که در نمایش مد شرکت کرده است لزوما در مهمانی بعد از مراسم شرکت نمی‌کند؛ چرا که برای این مهمانی باید دعوت‌نامه‌ی جداگانه داشته باشد.
پس از اتمام نمایش مد و مهمانی بعد از آن، خریداران به نمایشگاه‌های برندها و طراحان موردعلاقه‌ی خود در هفته مد می‌روند تا مجموعه‌ها را بررسی کنند؛ پارچه‌ها و جزئیات را از نزدیک ببینند و در مورد خرید یا عدم خرید آن‌ها تصمیم بگیرند.
سخن آخر
امیدواریم که در این مطلب به تمام سوالات شما درباره‌ی فشن ویک پاسخ داده باشیم. اگر سوال دیگری درباره‌ی هفته‌های مد دارید در قسمت نظرات برایمان بنویسید. ما در اولین فرصت و با کمال میل پاسخگو خواهیم بود!
البته علاوه بر این مطلب در مجله‌ی کمد، مطالب کامل و به روزی هم از هفته‌های مد هر فصل و تحلیل فشنشوها توسط تیم کمد تهیه شده است که می‌توانید آن‌ها را هم مطالعه کنید.
منابع:
fashionunited.com
peacockplume.fr
teenvogue.com
ielfs.com
retaildogma.com
vogue.fr
theitalianreve.com
glamobserver.com
fashinza.com
