شنل و دیور رقیب یا همراه

شنل و دیور

شنل و دیور دو برند مطرح فرانسوی، سال‌ها در تقابل با یکدیگر قرار داشتند. مناقشه این دو برند از سال‌ها پیش پایه‌گذاری شد، یعنی از سال‌های پیش از جنگ جهانی دوم. برندهای مطرح زیادی در تقابل و رقابت با یکدیگر قرار داشتند از جمله؛ ایوسن‌لوران و کارل لاگرفلد، جورجیو آرمانی و دوناتلا ورساچه. اما رقابت و یا شاید نکوهش بین دو برند شنل و دیور قصه‌ی متفاوتی از دیگر برندها دارد که بد نیست سری به آن بزنیم و دلایل اختلافات این دو برند را بررسی کنیم.

شنل و دیور؛ شروع منازعه

همکاری برند شنل با طراح معروف ایتالیایی Elsa Schiaparelli نقطه آغاز رقابت بود. شنل خواستار تغییر و رسیدن به ایده‌آل‌هایی بود که سال‌ها به آن فکر کرده بود در حالی که دیور یک برند معروف و رو به پیشرفت بود. شنل با اسکیاپارلی همکاری خود را شروع کرد چون معتقد بود؛ طراحان ایتالیایی لباس‌ها را خلق می‌کنند. البته در این مبارزه اسکیاپارلی تنها سرباز شنل نبود و او از افراد زیادی بهره می‌برد. به هر حال این مبارزه‌ای ساده در بین شنل و دیور نبود و نیاز به همراهی و همکاری زیادی داشت. آن‌هم در مقابله با دیور که نامش بر سر زبان‌ها بود و هنوز هم طراحی‌های اولیه این برند دهان پرکن در موزه ویکتوریا و آلبرت لندن وجود دارد.

شنل و دیور؛ مجموعه دیور دردسرساز شد

در سال 1947 طراحی‌های دیور در اوت کوتور پاریس چون انفجاری به گوش همگان رسید. نام این کالکشن کرولا “Corolle” بود که شامل لباس‌هایی با دامن‌هایی به شکل گلبرگ بود. این مجموعه، از لباس‌هایی با دامن‌های پف‌دار در قسمت باسن، کمر چسبان و لایه‌هایی از پارچه‌های تافته، ارگانزا و ابریشم تشکیل می‌شد. دیور به دنبال زنان زیبای سال‌های 1871 تا آغاز جنگ جهانی اول بود و لباس‌هایی با آن سبک و سیاق را طراحی کرده بود. همان زمانی که به صورت خوش‌بینانه، سایه جنگ‌ها بر سر کشورها نبود و زندگی به شکلی زیباتر از نظر اقتصادی و رفاه جریان داشت.

شنل و دیور؛ مشتریان دیور عقب کشیدند

لباس‌های آن مجموعه به هیچ‌وجه لباس‌های راحتی نبودند بلکه بسیار هم سنگین و غیرمنعطف به حساب می‌آمدند. گفته می‌شود بعضی از لباس‌های مدل عصرانه این کالکشن تا 27 کیلوگرم هم وزن داشتند. اما دیگر زمان این‌گونه طرح‌ها به پایان رسیده بود و در پایان قرن 20 چنین لباس‌هایی دیگر جایگاه خوبی نداشتند. . زمانی که به خاطر جنگ‌های جهانی پارچه و لباس جیره‌بندی بود و برای پیدا کردن پارچه مورد نیاز مشکل وجود داشت. اما دیور نیاز روانی مردم به زندگی فانتزی و عاری از کمبود اقلام مصرفی را درک کرد و به رویای زندگی لاکچری پاسخ گفت..

کار دیور از نظر طراحی و ایده‌پردازی بسیار قابل ستایش بود طوری که سردبیر Harper’s Bazaar کارمل اسنو از او تقدیر کرد. اما بازگشت دیور به قلب دنیای فشن در پاریس زمانی اتفاق افتاد که حتی طرفداران آن نیز در وضعیت مناسبی نبودند و نتوانستند از مجموعه‌اش بهره‌مند شوند. طراحی‌های او آن‌قدر گران تمام می‌شد که تنها نوارهای استفاده شده در پایین هر دامن نیاز به 5 متر پارچه داشت.

شنل و دیور؛ شنل، دیور را به عدم شناخت زنان متهم کرد

در مقابل این مجموعه‌ی گران‌قیمت، شنل بدون این‌که حرکتی انجام دهد، فقط با انتقاد از دیور به شهرت رسید. شنل درباره‌ی مجموعه دیور گفت: «به این زن‌ها نگاه کنید. کسی برای آن‌ها طراحی کرده که هیچ شناختی بر روی زنان ندارد. او زنان را نمی‌شناسد اما آرزو دارد یکی از آن‌ها باشد.» انتقادهای شنل به همین‌جا ختم نشد و تا جایی که توانست این برند را نکوهش کرد. «این‌هایی که دیور بر تن زنان پوشانده لباس نیست بلکه مانند یک رومبلی است که بر تن یک مبل پیر و فرتوت می‌کنند.» شنل، دیور را به عقب‌گرد به قرن نوزدهم متهم کرد و گفت دیور زنان را جزیی از خانه می‌داند.

شنل و دیور؛ شنل پا به میدان می‌گذارد

اما دیور نگاه دیگری داشت و مجموعه‌ی خود را متفاوت می‌دید. دیور عقیده داشت که به زن مانند یک مهندس معمار نگاه می‌کند و می‌خواهد نمونه‌ای خاص خلق کند. رقابت میان شنل و دیور تا جایی ادامه پیدا کرد که شنل در سن 71 سالگی بازنشستگی را کنار گذاشت و باز هم پا به عرصه مد بازگشت.
در ایالات متحده، زنان با دیدگاه شنل موافق بودند و زمانی که دیور به آمریکا سفر کرد با تعدادی از تظاهرکنندگان روبه‌رو شد. آن‌ها بر روی پلاکاردهای خود نوشته بودند: «به خانه‌ات برگرد.» خبرنگار مجله تایم هم در مصاحبه با دیور از او پرسید: «شما با مدل‌های جدید همراه هستید یا به آن‌ها انتقاد دارید؟»

شنل و دیور؛ شنل نگاهی کاملاً متفاوت

اگر به رویکرد طراحی‌های شنل دقت کنید از مخالفت او با دیور زیاد هم تعجب نمی‌کنید. ایده‌های او کاملاً برعکس دیور به جزئیات اهمیتی نمی‌داد بلکه برگرفته از طرح‌های مردانه بود. شنل عقیده داشت انتخاب مدل‌های مردانه و طراحی آن‌ها برای زنان به آن‌ها حس قدرت می‌دهد.

در دهه 1920 flapper style خود را مدیون طراحی‌های شنل می‌داند. شنل کرست‌های تنگ را از لباس زنان حذف کرد و به جای آن راحتی را در مدل‌هایش جایگزین کرد. در همان دهه شنل لباسی با نام پیراهن مشکی کوتاه طراحی کرد که در نوع و زمان خود انقلابی در سبک لباس پوشیدن زنان آن دوره به حساب می‌آمد. مجله ووگ نام این کار شنل را «معبر شنل» “Chanel’s Ford”گذاشت. از ویژگی‌های خاص طراحی‌های شنل در دسترس بودن و راحتی است.

شنل و طرفداران خاصش

از نمادین‌ترین کارهای شنل طراحی کت و دامن با پارچه راه‌راه فاستونی مردانه برای زنان بود. طراحی‌هایی که مورد استقبال بریژیت باردو، پرنسس دایانا و ژاکلین کندی قرار گرفت. کت و دامن شنل ژاکلین کندی در روزی که همسرش به ضرب گلوله کشته شد در اذهان مردم آمریکا برای همیشه ثبت شد.

دیور؛ برندهایی با طرفداران باوفا

در کنار دیور، طراح‌های دیگری هم چون کریستوبال بالنسیاگا از زخم زبان شنل بی‌بهره نبودند. شنل عقیده داشت طرح‌های این برند معروف «طرح‌های غیرمنطقی» است. شنل تا پایان عمر خود از تلاش و مبارزه برای رسیدن به آن چیزی که در سر داشت یعنی راحتی و زیبایی زنان در لباس‌های ارائه شده دست برنداشت. شنل کار خود را تا زمان مرگش در ژانویه 1971 ادامه داد و در روز تشییعش عده‌ی زیادی از طرفدارانش او را همراهی می‌کردند. اتفاقاً جالب است بدانید در روز تشییع جنازه دیور در سال 1957 هم طرفداران او تنهایش نگذاشته و حدود 2500 نفر به تشییعش رفته بودند.

آیا دیور تک بعدی بود؟

برخلاف تصور شنل که می‌گفت دیور زنان را نمی‌شناسد, او سه زن تأثیرگذار در اطرافش داشت که از آن‌ها الهام می‌گرفت و به آن‌ها لقب «مادران» داده بود. اولی مادام ریموند زهناکرRaymonde Zehnacker، مدیر استودیوی طراحی او بود. کسی که دیور در کتابی که از خود در سال 1951 منتشر کرد نامش را «نیمه دیگر من» گذاشت.
نفر دومی که دیور را تحت تأثیر قرار می‌داد زنی بود از کارکنان او به نام؛ مارگریت کارهMarguerite Carré. دیور اعتقاد داشت با گذشت سال‌ها مارگریت بخشی از وجودش شده است، همان نیمه وجودی که برایش لباس طراحی می‌کند.

سومین زن مؤثر بر طراحی‌های دیور، خانم میتزا بریکارد Mitzah Bricardرئیس موزه دیور بود. دیور در مورد او می‌گفت: میتزا بریکارد کاملاً نادر است، کسی که مانندش وجود ندارد.

و اما طرفداران دیور

موضوعی که نمی‌توان انکار کرد این است که طراحی‌های دیور همیشه طرفداران خودش را داشته است. از جمله این طرفداران می‌توان از مارگوت فونتین بالرین، نانسی میتفوردnancy mitford نویسنده و پرنسس مارگارت جوان نام برد.

پرنسس مارگارت در اولین سفر اروپایی‌اش که در سن 18 سالگی بود، از خانه مد دیور دیدن کرد. هم‌چنین عکس‌هایی از او 3 سال بعد یعنی در تولد 21 سالگی‌اش با لباسی از برند دیور منتشر شد. لباسی فوق‌العاده که هم‌اکنون جزو کالکشن خاص دیور در موزه ویکتوریا و آلبرت لندن نگهداری می‌شود. در مطلب DIOR AND I، سفری رنگارنگ به خانه مد دیور به بررسی این مستند پرداخته‌ایم و تلاش افراد مشغول در این برند دوست داشتنی برای ارائه یک کالکشن را بررسی نموده‌ایم.

شنل و دیور؛ دیدگاه متفاوت در خدمت یک صنعت

اگرچه شنل و دیور از دو دیدگاه متفاوت به زیبایی شناسی می‌پرداختند اما امروزه هر دو برند هنوز هم طرفداران خودشان را دارند. موضوع جالب توجه این است که امروز هر دو برند شنل و دیور را خانم‌ها اداره می‌کنند. برند دیور تحت مدیریت خانم ماریا گرازیا قرار دارد. خانم گرازیا خود را مدافع زنان می‌داند و عقیده دارد باید برای زنان کار کرد. برند شنل هم از سال 2019 و بعد از کارل لاگرفلد، مدیریتش را به خانم ویرجینی ویارد سپرد کسی که پیشینه‌ی 30 سال کار در این برند را داراست.

فشن بدون رقابت دیگر فشن نخواهد بود اما موضوع مهم این است که هر دوی این برندها، شنل و دیور امروزه الهام‌بخش برندهای دیگر هستند. بدون آن‌ها و بسیاری دیگر از برندهای غول‌پیکر دیگر صنعتی به نام فشن از بین خواهد رفت.