داستان سفر یک تیشرت، از زبان تکین آغداشلو

تکین آغداشلو را شاید بیشتر به نام خانوادگیش بشناسید، اما اگر اهل گالری‌گردی و هنر مدرن باشید حتما از فعالیت‌های هنری او مطلع هستید،در آبان ماه امسال نمایشگاهی با موضوع گسست محسوس در گالری طراحان آزاد برگزار شد، که در آن آثار هنرمندانی که تحت تاثیر جنبش‌های هنری و فرهنگ یا تحولات امریکا خلق شده‌اند، گرد هم آمده بود.

 فرصتی پیش آمد تا در این روزهای قرنطینه گفتگوی کوتاه آنلاینی داشته باشیم، از فردی پرتلاش و باانگیزه، از کرونا بگوییم و با باز‌خوانی خاطرات، داستان سفر طولانی یک تیشرت را مرور کنیم.

تکین  متولد 1361 در تهران است، او تحصیلات را  تا مقطع دبیرستان در تهران گذراند و برای ادامه تحصیل به کانادا مهاجرت کرد. پس از دو سال تحصیل در رشته‌ی نرم‌افزار کامپیوتر میل به هنر باعث تغییر رشته‌ی او شد.

تکین فارغ‌التحصیل هنرهای زیبا از دانشگاه رایسون تورنتو می‌باشد.

شغل هنری چندوجهی

زندگی در یک خانواده باذائقه‌ی‌ غنی هنری و قطعا ارتباط و تعامل با هنرمندان بسیارو تجربه‌های متعدد اجرایی چه در گرافیک و New Media Art  و بی‌شک شم تجارت،  او را به یک  کیوریتور Curator تبدیل کرد.

کیوریتور به فردی گفته می‌شود که بر اساس سواد بصری و دانش تاریخی که دارد آثار هنرمندان را گردآوری کرده و  با ارائه استیتمنت مربوط ، آثار رادر یک نمایشگاه ارائه میدهد.

اما دلیل صحبت من با تکین، استوری او مربوط به  بازیگر امریکایی  Rainn wilson که تیشرتی با نوشته‌ی I♥Tehran به تن داشت، بود.

ایده طراحی تیشرت از کجا اومده؟

سال 2004 در تورنتو دانشجوی رشته‌ی گرافیک بودم، 3 سال بود که به ایران نیومده بودم. خیلی دلم تنگ شده بود و خوشحال بودم که دارم بعد از  مدتها به تهران برمی‌گردم و دوستانم رو میبینم.

 یک هنرمند گرافیست امریکایی به نام Milton Glaser  ( در سال 1976 برای یک کمپین تبلیغاتی برای شهر نیویورک، اسلوگان I ♥ Ny  را طراحی کرده بود که به عنوان یک نماد و سوغاتی، بسیار مورد استقبال قرار گرفته بود).

به نظرم خوب بود  که من هم یک تیشرت Tehran داشته باشم و تو سفرم بپوشم. بعد از طراحیش اون رو به مغازه‌ای دادم که بلافصله طرح رو چاپ میکنن و تحویل میدن.

در طول سفر وقتی به دیدن دوستام یا اقوام میرفتم می‌پوشیدمش، این تیشرت برای خیلی‌ها جالب بود و اغلب از من میخواستن تا یکی براشون درست کنم.

وقتی برگشتم تورنتو برای کم شدن هزینه‌های تولید، سفارشم رو حدود 40 تیشرت کردم و برای دوستانم با پست یا مسافر ارسال میکردم.برای مدتی با همین روش ادامه  دادم.

شروع یک کسب‌وکار

یکی از دوستانم پیشنهاد سرمایه گذاری بهم داد و با راه اندازی وب سایت I ♥Tehran   و تبلیغات گوگل ادوردز Adwords تونستیم فروش خوبی داشته باشیم.

هر ساله یک فستیوال تیرگان در ترنتو برگزار میشه ، سال 2007  یک میز به عنوان غرفه گرفتم و تیشرتهام رو اونجا ارائه دادم که خیلی مورد استقبال توریست ها  قرار گرفت.

تبلیغات اینفلوئنسری :

آدمها ی مشهور زیادی مثل  Jason  Rezaian -Rainn Wilson ، بلاگر فعال ایرانی  حسین درخشان و هم‌چنین رپر ایرانی امریکایی به اسم تهران این تیشرت رو پوشیدند.

من به موسیقی راک علاقه داشتم و وقتی به کنسرت میرفتم به اعضای بند وخواننده تیشرت هدیه میدادم ،مورد استقبالشون قرار می‌گرفت و در ایونت‌های دیگر هم پوشیده می‌شد.

سال  2008 که قرار شد دوباره  به تهران بیام تعداد بیشتری تیشرت همراه خودم اوردم، به این قصد که به هتل ها ومغازه های سوغاتی فروشی تهران بدم و با قیمت 25 دلار بفروشم.به یک مغازه ای بردم آقای فروشنده با قیمت پایینی از من برداشت و امیدی هم نداشت که  بفروش برسن.

تکین از همان ابتدا بخشی از عواید فروش تی‌شرت‌ها را به انجمن حمایت از حقوق کودکان در ایران اختصاص می‌داده است.

دفعه ی بعد که به تهران اومدم رفتم یه سری بزنم ببینم که تیشرت ها رو فروخته یا نه،  متوجه شدم تعداد زیادی تیشرت تهران اونجا هست که مال من نبود .

آقای فروشنده گفت که کمتر از یک هفته همه‌ی تیشرت ها رو فروخته و چون دسترسی به من نداشته اینجا سفارش داده و براش تولید کردن.

سوغات  تکه‌ای ارزشمند برای توریست‌ها

اصل شکل‌گیری این ایده بر میگرده به سوغاتی و اهمیتی که برای توریست داره ، شما هر جای دنیا که سفر کنید و حتی یک روستای کوچک هم که برید یک قطعه کوچیک و خاص از اون منطقه دارن که همه دوستدارن بخرنش.

من دنبال این کار بودم و به داشتن یک غرفه در فرودگاه امام هم فکر کردم که متاسفانه نیاز به ارتباطات زیادی داشت که برای من میسر نبود..

به کارکردن تو این زمینه هنوز فکر میکنید ؟

بله در حال راه اندازی دو برند جدید هستم یکی کژوال و یکی هم با آیتم های خاص تر.

حدود دو سال پیش هم یک سری از نقاشی های پدرم رو بر روی تیشرت چاپ کردم که در  کانسپت استور آستین ارائه شد.

به نظرت این استورها کمکی به طراحان میکنه ؟

بله خیلی

به نظرم تو اعتماد به نفس طراحان خیلی موثر بوده به ویژه این تحریم ها  فرصتی رو برای علاقه مندان ایجاد کرده که کارهای خیلی خوبی بتونن ارائه بدن.

تحریم‌ها با وجود آثار مخربی که بر زندگی مردم گذاشتن و امیدوار هستم که هر چه زودتر هم برداشته بشن، اما فرصتی شده برای رقابت برندهای ایرانی، البته امیدوارم که بعد از تحریم ها  هم‌چنان این فرصت باقی بمونه.

لباس یک اثر هنریست؟

ما لباس‌هایی داریم که یک قطعه هنری قابل پوشیدن هستن Wearable art  که خودش یک شاخه ی از هنرهای تجسمیه و به نظرم کسی مثل الکساندر مک کویین ، نابغه هنری محسوب میشه.

جایی خوندم که  لباس به عنوان یک اثر هنری پذیرفته نمی‌شه ، در حالیکه با وجود  تکنیک های خاص اجرایی  و گاهی ترکیب چند تا از هنرهای تجسمی  به زمان و ظرافت بالایی برای اجرا نیاز داره.

 او در  جواب گفت :هنر وقتی که خالق اثر  اعلام کنه که این این یک  اثر هنریه، هنر محسوب میشه .

 مثل مارسل دوشان marcel duchamp و  یا هنرمند آلمانی Joseph Beuys که کت و شلوار نمدی رو به عنوان یک اثر هنری معرفی کرد.

و اخیرا هم داستان موز 120 هزار دلاری که توسط ماریزیو کاتلان به عنوان یک اثر هنری بر دیوار گالری چسبانده شده و هنرمندی دیگر  اون موز رو خورد.

 از زبان مدیر گالری : ارزش یک اثر هنری به ایده آن مربوط می‌شود.

موز یک ایده است

چه پیشنهادی برای این روزهای قرنطینه دارید؟ چه فیلم و چه موسیقی پیشنهاد میدید؟

یک فیلم  مستند درباره Alejandro Jodorowsky   فیلمساز شیلیایی به نام Jodorowskys Dune  که فکر میکنم الهام بخش برای کسانی خواهد بود که در هر رشته‌ی هنری فعال باشند.

 و فیلم پاریس تگزاس که اخیرا دوباره دیدم رو هم پیشنهاد می‌کنم.

موسیقی هم این روزها بیشتر موسیقی پاپ گوش میدم از گروه TheWeekend به اسم Hours.

من در طول مصاحبه متوجه شدم که تکین فرد پیگیری در اهدافش هست و راه‌های مختلفی را بدون درنظرگرفتن محدودیت‌های جغرافیایی امتحان میکند، شاید در سال 2020 این امر برای همه بسیار عادی به نظر برسد اما قطعا  13 سال پیش این‌گونه نبوده است.