بلک فرایدی Black Friday یا جمعه سیاه در واقع یک رویداد تجاری بسیار پرطرفدار در ایالات متحده آمریکا است که طبق سنت، هر ساله در آخرین جمعهی ماه نوامبر، یعنی فردای روز شکرگزاری، برگزار میشود. این رویداد به عنوان آغاز فصل خرید سال نو در آمریکا شناخته میشود. تاریخچه بلک فرایدی به دههی 1960 برمیگردد؛ زمانی که تعدادی از فروشگاههای زنجیرهای آمریکا تصمیم میگیرند در این روز تخفیفات ویژهای را برای خریدهای کریسمسی مشتریان ارائه دهند. این کار با استقبال زیاد مردم روبرو شد و کم کم سایر فروشگاهها و سپس سایر کشورها نیز به این رسم پیوستند؛ تا جایی که امروزه بلک فرایدی به یک رویداد بزرگ و جهانی تبدیل شده است و همهی کشورها بجز کرهی شمالی، ونزوئلا، ایران و افغانستان این روز را به رسمیت میشناسند. با این وجود چند سالی میشود که حراج جمعه سیاه در ایران نیز به صورت غیر رسمی و در قالب فروش ویژه شب یلدا برگزار میشود. تاریخ دقیق جمعه سیاه امسال 2023-2024 در کشور، سوم آذر ۱۴۰۲ میباشد.
دوشنبه مجازی (Cyber Monday) چیست؟
بسیاری از افراد جامانده از تخفیفات روز بلک فرایدی، میتوانند در روز “دوشنبه مجازی” یا “دوشنبه سایبری” به خریدهای شگفت انگیز خود ادامه دهند. دوشنبه مجازی یا سایبرماندی یک روز پر از تخفیفهای ویژه، اما صرفا برای فروشگاههای اینترنتی میباشد و در اصل به عنوان پاسخی به روز بلک فرایدی، و برای فروش آنلاین به وجود آمده است.
فروشگاههای آنلاین در جهت فروش بیشتر و انبارگردانی، همانند جمعه سیاه، برروی کالاهای خود تخفیف قرار میدهند و مردم میتوانند به راحتی و فقط با دسترسی به اینترنت، کالای مورد نیاز خود را تهیه کنند. دوشنبه مجازی، اولین دوشنبه بعد از روز شکرگذاری میباشد و اولین بار توسط چندین فروشگاه اینترنتی آمریکایی در سال ۲۰۰۵ آغاز شد.امروزه، دوشنبه سایبری به شکل خیلی وسیعتر در سراسر جهان شناخته میشود و تخفیفات ویژهی این روز، در بسیاری از فروشگاهها و وبسایتهای سراسر دنیا ارائه میشود.
بلک فرایدی در کشورهای مختلف
درست است که رویداد بلک فرایدی از آمریکا شروع شد اما در سالهای اخیر به شکل گستردهتری در سراسر جهان برگزار میشود و بسیاری از کشورها این روز را به عنوان فرصتی برای تخفیف و فروش ویژه میشناسند. در حال حاضر، از ۱۹۵ کشور جهان، ۵۰ تا ۶۰ درصد کشورها جمعه سیاه را به هر شکلی جشن می گیرند. این روز در آمریکا و اخیرا در اروپا به عنوان یک رویداد تجاری بسیار مهم تلقی میشود و میتوان از کانادا، انگلستان، آلمان، برزیل، فرانسه و همچنین استرالیا به عنوان کشورهای پیشرو و رکورددار بلک فرایدی نام برد. بلک فرایدی در آمریکای جنوبی، نیمی از آفریقا و کشورهای شرق و جنوب شرقی آسیا، خصوصا چین، نیز محبوبیت خاص خود را دارد و به طور جدی برگزار میشود. البته لازم به ذکر است که در چین، کنار رویداد بلک فرایدی، “روز مجردها” نیز یک روز ویژه و رویداد بزرگ تجاری حساب میشود.
علت نامگذاری بلک فرایدی چیست؟
واژهی بلک فرایدی به معنای “جمعهی سیاه” میباشد و دلیل این نامگذاری این است که پلیس فیلادلفیلای پنسیلوانیا و راچسترِ نیویورک، در سال ۱۹۶۱ به خاطر شلوغی و ترافیک بیش از حد خیابانها در این روز، آن را ”بلک فرایدی“ نامگذاری کردند؛ همچنین از منظر حسابداری، این روز باعث میشود حساب فروشگاهها به خصوص خرده فروشان از وضعیت سیاه به سبز تغییر پیدا کند. در روز بلک فرایدی، فروشگاهها تخفیفهای فوقالعادهای را ارائه میدهند که گاهی این تخفیفها تا 80 درصد نیز میرسد! لازم به ذکر است که این تخفیفها معمولاً شامل کالاهای خاصی میشوند و برای تمام کالاها اعمال نمیگردد. با این حال، بلک فرایدی بهترین زمان برای خرید لوازم الکترونیکی، لباس و اسباب بازی محسوب میشود. با شیوع ویروس کرونا در سال ۲۰۲۰ این تخفیفات برای فروشگاههای آنلاین نیز بیش از پیش رونق گرفت، به طوری که امروزه جمعهی سیاه صرفا مختص فروشگاههای آفلاین نیست و برای هر نوع کسب و کاری استفاده میشود.
تاثیر بلک فرایدی بر کسب وکارهای مختلف
تأثیر رویداد بلک فرایدی بر مشاغل مختلف میتواند به چندین شکل مشاهده شود:
۱.افزایش فروش، بخصوص در کسبوکارهای کوچک: بسیاری از مشاغل و فروشندگان، این روز را به عنوان فرصتی طلایی میبینند تا با تخفیفات و پیشنهادهای ویژه محصولاتشان را با قیمت مناسبتری به مشتریان عرضه کنند. این امر منجر به افزایش فروش و درآمد فروشگاههای مختلف، به خصوص کسبوکارهای کوچک و تازه تاسیس میشود.
۲.جذب مشتریان جدید و بیشتر: بسته به تخفیفات و پیشنهادهای جذاب و ویژهی هر کسبوکار، این روز ممکن است مشتریانی را به سمت شرکتها جلب کند که قبلاً با آن کسبوکارآشنا نبودهاند.
۳.رقابت شدیدتر بین مشاغل: به دلیل رونق خرید در روز بلک فرایدی، رقابت بین شرکتها و فروشندگان برای ارائهی بهترین پیشنهادها و تخفیفات، به منظور جذب مشتری بیشتر، افزایش مییابد.
۴.تأثیر بر زنجیره تأمین: رویداد جمعه سیاه میتواند تأثیر زیادی بر زنجیره تأمین داشته باشد. تقاضای بالا در این روز ممکن است نیاز به آمادهسازی و تأمین محصولات بیشتری را برای شرکتها به همراه داشته باشد.
۵.تغییر عادات خرید: ممکن است برخی مشتریان به دلیل پیشنهادهای ویژه و تخفیفات بالا، تمایل بیشتری به خرید در این روز داشته باشند و از رفتار خرید منظم خودشان دور شوند.
در مجموع، رویداد بلک فرایدی میتواند تأثیرات متنوعی ازجمله افزایش فروش، جذب مشتریان جدید، رقابت شدیدتر، تغییرات در زنجیره تأمین و تغییر عادات خرید مشتریان، بر مشاغل مختلف داشته باشد.
دردسرهای جمعه سیاه!
برای بسیاری از مردم، خرید در بلک فرایدی به یک سنت تبدیل شده است. آنها ساعتها قبل از باز شدن فروشگاهها در صف میایستند تا بتوانند زودتر از بقیه به محصولات مورد نظرشان دسترسی پیدا کنند. برخی حتی از شب قبل جلوی فروشگاهها اردو میزنند! این امر باعث بروز ترافیک شدید و ازدحام جمعیت در مراکز خرید میشود. علاوه بر آن، هر ساله صحنههای عجیبی از درگیری و تلاش مردم برای به دست آوردن کالاهای محدود اتفاق میافتد. البته، امنیت فروشگاهها در بلک فرایدی به شدت افزایش مییابد تا از بروز هرگونه حادثه یا دزدی جلوگیری شود.
نقش تکنولوژی در جمعه سیاه
تکنولوژی در جمعه سیاه نقش مهمی ایفا میکند و میتواند به شیوههای مختلفی بر این رویداد تأثیر بگذارد. اولین نقش تکنولوژی بر جمعه سیاه میتواند تبلیغات آنلاین باشد؛ با پیشرفت تکنولوژی و رشد استفاده از اینترنت و رسانههای اجتماعی، تبلیغات آنلاین در جمعه سیاه بسیار حائز اهمیت است. فروشندگان میتوانند از وبسایتها، رسانههای اجتماعی، ایمیل و تبلیغات گوگل برای اطلاعرسانی درباره تخفیفات و پیشنهادهای ویژه خود استفاده کنند. این روش به فروشندگان کمک میکند تا مستقیما با مشتریان خود در ارتباط باشند و آنها را به خرید ترغیب کنند.
نقش دیگر تکنولوژی بر جمعه سیاه، میتواند کمک به فروش آنلاین باشد؛ با پیشرفت تجارت الکترونیک، خرید آنلاین در جمعه سیاه به عنوان یک روش محبوب شناخته شده است. فروشندگان میتوانند فروشگاههای آنلاین خود را در جمعه سیاه راهاندازی کنند و محصولات و خدمات خود را با تخفیفهای ویژه برای مشتریان آنلاین ارائه دهند. این روش، راحتی خرید برای مشتریان را افزایش میدهد و به فروشندگان اجازه میدهد تا به مشتریان در سراسر جهان دسترسی داشته باشند.
استفاده از تکنولوژی هوشمند نیز نقش مهمی بر این رویداد دارد؛ با استفاده از هوش مصنوعی میتوان دادهها را تحلیل کرد و الگوریتمهای پیشرفتهتری برای توصیه محصولات به مشتریان، پیشبینی تقاضا و تنظیم قیمتها استفاده کرد. این روش به شرکتها کمک میکند تا به طور دقیقتر به نیازها و ترجیحات مشتریان پاسخ دهند و تجربه خرید بهتری را فراهم کنند.
پرداخت الکترونیکی نیز یکی از مهمترین نقشهای تکنولوژی در این بازه میباشد؛ فروشندگان ممکن است از این روش اطلاعاتی شامل الگوهای خرید، ترجیحات مشتریان و سابقه خرید آنها را به دست آورند که در بهبود فعالیتشان کمک شایانی میکند. در نهایت میتوان گفت تکنولوژی در جمعه سیاه نقش مهمی را در ارتقای تجربه خرید، تسهیل فروش آنلاین و بهبود روند تبلیغات و بازاریابی دارد. با استفاده هوشمندانه از تکنولوژی، فروشندگان میتوانند به بهبود عملکرد و رشد مشاغل خود در این رویداد بزرگ کمک کنند.
آمارهای جالب بلک فرایدی
روز بلک فرایدی که یکی از پرفروشترین و پرترافیکترین روزهای خرید در سال است، معمولاً با آمار جالب و قابل توجهی همراه است. برای مثال فقط رکورد فروش آنلاین آمریکا در سال ۲۰۲۲ به پیک ۹.۱۲ میلیارد دلار رسید، که نشان از رشد ۲.۳ درصدی فروش نسبت به سال قبل داشت. به دلیل محبوبیت بلک فرایدی در بریتانیا بخصوص در سالهای اخیر، فروش بریتانیا ( آنلاین و آفلاین) در سال ۲۰۲۲ به ۹.۴۲ میلیارد پوند رسید و رکورد جدیدی را برجای گذاشت. تلویزیون، لپتاپ، تبلت و گوشیهای هوشمند نیز به عنوان محبوبترین محصولات بلک فرایدی شناخته شدهاند؛ لباس، کفش، لوازم خانگی، کتاب و سایر محصولات مصرفی نیز در رتبههای بعد قرار دارند.
طبق آمار اعلام شده توسط فایندر، تخمین زده می شود که امسال حدود ۱۳۲ میلیون بزرگسال آمریکایی قصد خرید در جمعه سیاه و دوشنبه سایبری را داشته باشند و مردم آمریکا بیشترین هزینه، یعنی چیزی معادل ۴۶۰ میلیون دلار را صرف خریدهای حضوریشان کنند. پس از آن سوئیس با ۳۹۰ میلیون دلار و آلمان با ۳۸۵ میلیون دلار در لیست “پیشبینی بیشترین خریدهای حضوری بلک فرایدی ” امسال قرار دارند. به طور کلی، انتظار میرود میانگین هزینههای آنلاین و آفلاین نسبت به پارسال حتی تا ۲۲ درصد نیز افزایش یابد. درجمعه سیاه پیش رو افزایش فروش به صورت آنلاین از گوشیهای تلفن همراه، ازدحام کمتر در فروشگاههای فیزیکی و همچنین تخفیفهایی بالاتر از همیشه، پیشبینی شدهاست.
خرید هوشمندانه در بلک فرایدی
یکی از مهمترین نکاتی که خریداران باید به آن توجه داشته باشند، مقایسهی قیمت کالاها با قبل است. گاهی فروشگاهها قیمت برخی محصولات را اندکی بالا میبرند و سپس روی آن، تخفیف ویژه اعمال میکنند. علاوه براین، خرید آنی و تحت تأثیر قرار گرفتن توسط تبلیغات نیز یکی از معایب بلک فرایدی محسوب میشود. بسیاری از مردم تحت تأثیر شور و احساسات، کالاهایی را میخرند که در واقع اصلا نیازی به آنها ندارند. همچنین خرید از وبسایتهای معتبر و رسمی فروشگاهها نیز یکی از مهمترین نکات قابل توجه در خریدهای اینترنتیِ بلک فرایدی است.
در مجموع، بلک فرایدی فرصت مناسبی برای خرید ارزانقیمت برخی کالاها فراهم میکند. البته پیش از خرید باید فهرستی از نیازها تهیه کرد تا صرفاً تحت تأثیر تبلیغات قرار نگرفت. همچنین، مقایسه قیمتها با زمان قبل از اعمال تخفیف نیز حائز اهمیت است. در نهایت، توجه به ایمنی و پرهیز از درگیریهای احتمالی نیز ضروری میباشد. با رعایت این نکات میتوان از بلک فرایدی و تخفیفات مناسب، نهایت استفاده را کرد و از خرید نهایت لذت را برد.
جمعه سیاه در ایران
جمعهی سیاه در سالهای اخیر وارد ایران نیز شده است و اکثر مغازهها و فروشگاهها، مانند دیگر کشورهای دنیا، تخفیفات ویژهای بر روی کالاها و خدمات خود ارائه میدهند. فروشگاهها از رسانههای اجتماعی خود برای تبلیغات و اطلاعرسانیِ تخفیفاتشان استفاده میکنند که این امریکی از جنبههای کلیدی در جمعه سیاه ایران است. فروشگاههای آنلاین هم در جمعه سیاه ایران، فعالیتهای خود را تقویت میکنند و تخفیفات و پیشنهادهای ویژهشان را از طریق رسانههای اجتماعی خود به مشتریانشان ارائه میدهند.
به علاوه، در جمعه سیاه ایران، برخی از مردم به دنبال خرید کالاهای خارجی و وارداتی هستند. این افراد میتوانند از وبسایتهای واسطه یا سامانههای اینترنتی معتبر برای سفارش کالاهای خارجی اقدام کنند و از تخفیفات ویژهشان بهره ببرند. از آنجا که جمعه سیاه در ایران، یک رویداد جدید و نوظهور است، رونق و شیوع آن در سطح کشور کمتر از کشورهای دیگر است، اما با گذر زمان و افزایش آگاهی مردم از این رویداد احتمالاً در آیندهای نزدیک رونق بیشتری خواهد یافت. لازم به ذکر است که بلک فرایدی امسال در ایران به تاریخ ۳ آذر ۱۴۰۲ میباشد.
بلک فرایدی 1402 در سارک
پوشاک سارک که چند سالی است مانند اکثر فروشگاههای ایرانی از رسم جمعهی سیاه پیروی میکند، سال 1402نیز مانند سالهای گذشته تخفیفهای شگفت انگیزی را بر روی اجناسش اعمال خواهد کرد. تاریخ شروع این تخفیفات شگفتانگیز، بزودی از طریق شبکههای اجتماعی و رسمی فروشگاه سارک به مشتریان اعلام خواهد شد. سارک تمام تلاش خود را میکند تا خریداران در بهترین و راحتترین شرایط و همچنین با داشتن اطلاعات کافی از هر محصول، جنس مورد نظر خود را با تخفیفات هیجان انگیز خریداری کرده و از آن لذت ببرند.
